30 czerwca 2024

74 - Haute-Savoie - Region Auvergne-Rhône-Alpes

Dzisiejsze wybory we Francji wygra najpewniej prawica, brawo, idzie nowe, a być może stanie się zaczynem konkretnych zmian w UE.
Żeby była jasność, to nie jest "skrajna prawica", ale prawica w stylu de Gaulle'a. Pamiętajmy, że PiS w oczach lewaków z UE i nie tylko, to też skrajna prawica. 
Jeśli normalność jest skrajnością, to ja się pod taką skrajnością podpisuję.


Departament Górna Sabaudia - północna część alpejskiej Sabaudii łańcuchami gór granicząca ze Szwajcarią i na niewielkim odcinku z Italią. 

Według Francuzów, najwyższy szczyt Europy znajduję się w opisywanym departamencie, Włosi twierdzą, że jednak u nich. Nie dziwota, każdy kraj chciałby mieć w swych granicach Koronę Europy.
Dla przeciętnego europejczyka, oprócz najwyższej góry Europy, Departament słynie z wody Evian, a kibic bez mrugnięcia okiem wyrecytuje, że pierwsze Zimowe Igrzyska Olimpijskie odbyły się w Chamonix w 1924 r. i startowała w nich polska reprezentacja narodowa.



Mont Blanc (wł. Monte Bianco, Biała Góra, 4805,59 m n.p.m. – najwyższy szczyt Alp, położony w Masywie Mont Blanc w Alpach Graickich w Alpach Zachodnich.

Potocznie nazywany często Dachem Europy, choć to, czy jest najwyższym szczytem tego kontynentu, pozostaje przedmiotem sporów wynikających z różnych definicji granic Europy. Przebieg granicy w rejonie głównego wierzchołka jest kwestią francusko-włoskich sporów. Na mocy Traktatu Turyńskiego z 24 marca 1860 dotyczącego wyznaczenia granicy pomiędzy Francją a Królestwem Sardynii (które w 1861 stało się Królestwem Włoch) granica przebiega wzdłuż grzbietu masywu Mont Blanc. Według niektórych map i publikacji (głównie francuskich) główny wierzchołek znajduje się na terytorium Francji przy granicy z Włochami w regionie Haute-Savoie i w granicach administracyjnych miasta Saint-Gervais-les-Bains, a granica francusko-włoska przebiega przez pobliski, boczny wierzchołek masywu – Mont Blanc de Courmayeur (4748 m n.p.m.). Według map i publikacji włoskich granica przebiega przez główny wierzchołek[1]. Podobnego zdania są autorzy francuskiego opracowania z 2013 roku pt.: „A qui appartient le Mont-Blanc?” – prof. Paul Guichonnet i Christian Mollier[2].

Mont Blanc należy do Korony Europy.

17 km na północny wschód od szczytu znajduje się trójstyk granic Francji, Włoch i Szwajcarii, natomiast 60 km na północ od szczytu znajduje się Jezioro Genewskie. Najbardziej znane miejscowości położone u podnóży góry to francuskie Chamonix-Mont-Blanc, Les Houches i Saint-Gervais-les-Bains, a także włoskie Courmayeur.


Górna Sabaudia ( wymawiane [ot savwa] ⓘ )[a]todepartamentwregionieOwernia-Rodan-Alpy w południowo-wschodniejFrancji, graniczący zeSzwajcariąiWłochami. JegoprefekturąjestAnnecy. Na północy znajduje sięJezioro Genewskie; na południu i południowym wschodzie znajdują sięMont Blancipasmo górskie Aravis.

Swoją nazwę zawdzięcza historycznemu regionowi Sabaudii , podobnie jak departament Sabaudii , położony na południe od Górnej Sabaudii. W 2019 roku liczyło 826 094 mieszkańców. [3] Jej podprefektury to Bonneville , Saint-Julien-en-Genevois i Thonon-les-Bains . Francuskie wejście do tunelu Mont Blanc prowadzącego do Włoch znajduje się w Górnej Sabaudii. Jest znany ze sportów zimowych; pierwsze Zimowe Igrzyska Olimpijskie odbyły się w Chamonix w 1924 roku .

Górna Sabaudia ma największe rozpiętość wzniesień ze wszystkich departamentów Francji; najniższy punkt znajduje się 250 metrów (820 stóp) w Dolinie Rodanu , a najwyższy Mont Blanc – 4810,40 metrów (15 782,2 stóp). [6] : 9  W Górnej Sabaudii znajdują się niektóre z najbardziej znanych na świecie ośrodków narciarskich.

Teren departamentu obejmuje pasmo alpejskie Mont Blanc ; francuskie Prealpy pasma Aravis , Alpy Chablais , Bornes i Bauges; oraz półwyspy Genevois haut-savoyard i Albanais (znane łącznie jako L'Avant-pays Savoyard ). [6] : 9  Górzysty teren sprawia, że ​​przełęcze górskie są ważne dla życia handlowego i gospodarczego. Do najważniejszych należą Col de la Forclaz (łączący Chamonix z kantonem Valais) i tunel Mont Blanc , łączący Chamonix z Courmayeur w Dolinie Aosty .

Górna Sabaudia posiada znaczne zasoby słodkiej wody. Główną atrakcją jest jezioro Annecy , wraz z miastem Évian-les-Bains , być może najbardziej znanym miastem na francuskim brzegu Jeziora Genewskiego i znanym na całym świecie z wody mineralnej Evian . Górna Sabaudia leży w całości w zlewni Rodanu .






29 czerwca 2024

73 - Savoie - Region Auvergne-Rhône-Alpes

Departament Sabaudia - południowa część historycznej alpejskiej Sabaudii, przyznana, zaanektowana przez Francję dopiero w 1860 roku, w zamian za poparcie w zjednoczeniu Italii. Góry, narty, regionalne jedzenie, ale również główny szlak handlowy z Italią.
W 1992 roku, miasteczko Albertville było gospodarzem Zimowych Igrzysk Olimpijskich.

O Sabaudii jako krainie w linku poniżej, a ponieważ informację redagowali Francuzi, nie ma mowy w nim o "aneksji", ale o "przyłączeniu". 
Sabaudia to również najważniejsza, bo najwyższa góra Europy, Mont Blanc w masywie o tej samej nazwie z wydrążonymi w skałach słynnymi tunelami łączącymi Francję z Italią i Szwajcarią



Sabaudia wzięła swoją nazwę m.in. od dawnego księstwa, które książęta scedowali Francji w 1860 roku w zamian za poparcie dla zjednoczenia Włoch. Obecnie odpowiada terytorium dwóch francuskich departamentów: Sabaudii i Górnej Sabaudii, w regionie Owernia-Rodan-Alpy.

Terytorium i termin wywodzą się częściowo od galijsko-rzymskiej Sapaudii, a następnie od frankijskiej Saboia. Jak wskazuje kanonik Adolphe Gros w swoim Słowniku etymologicznym nazw miejscowości Sabaudii (1933), na przestrzeni wieków istnieją różne różnice w definiowaniu terytorium Sabaudii. Jest więc starożytna Sabaudia, Sabaudia Karolingów, średniowieczna Sabaudia, kolebka panów Sabaudii, hrabstwo w xi wieku, a następnie księstwo w 1416 roku, zanim stało się tylko jednym ze składników królestwa Sardynii. Księstwo zostało ponownie zjednoczone lub przyłączone do Francji na mocy traktatu turyńskiego w 1860 roku, w zamian za pomoc udzieloną królowi Sardynii w projekcie zjednoczenia Włoch.


 Sabaudia (wymawiane [savwa]; Arpitan: Savouè lub Savouè-d'Avâl; Savoy  to departament we Francji, w regionie Owernia-Rodan-Alpy. Położona we francuskich Alpach, jej prefektura to Chambéry. W 2019 roku Sabaudia liczyła 436 434 mieszkańców. [3]

Wraz z Górną Sabaudią jest jednym z dwóch departamentów historycznego regionu Sabaudii; Księstwo Sabaudii zostało zaanektowane przez Francję w 1860 roku, po podpisaniu traktatu turyńskiego. Obszar ten słynie z licznych ośrodków narciarskich i wkładu w kuchnię francuską, z kulinarnymi specjałami, takimi jak fondue savoyarde, tartiflette, génépi, a także różnymi rodzajami saucisson.

Powszechnie przyjmuje się, że Sabaudia wzięła swoją nazwę od łacińskiego Sapaudia lub Sabaudia, co oznacza ziemię pokrytą jodłami. Sabaudia przez długi czas była częścią państw Sabaudii; choć od XVI wieku był kilkakrotnie okupowany przez Francję. W latach 1792–1815 został włączony do departamentu Mont-Blanc (a w latach 1798–1814 częściowo do departamentu Léman). Prowincja została zaanektowana przez Francję w 1860 roku. Dawne Księstwo Sabaudii stało się dwoma departamentami Sabaudii i Górnej Sabaudii.

Moûtiers, stolica dawnej prowincji Dolina Tarentaise (fr. Vallée de la Tarentaise), przestała być podprefekturą na mocy ustawy, która weszła w życie 10 września 1926 roku.

Sabaudia była gospodarzem Zimowych Igrzysk Olimpijskich w 1992 roku w Albertville, a zawody narciarskie odbyły się w Tarentaise i Beaufortain. Herb Sabaudii został wykorzystany jako wzór płomieni w oficjalnym godle igrzysk.

Drugą główną doliną alpejską jest Maurienne, połączona z doliną Tarentaise dwiema przełęczami, col de la Madeleine i najwyższą przełęczą w Europie, col de l'Iseran. Dolina Maurienne przebiegała przez col du Mont Cenis, główny szlak handlowy między Francją a Włochami. Jest to jedna z najdłuższych dolin wewnątrzalpej.

Znaczna część Sabaudii pokryta jest górami:

Masyw Mont Blanc
Belledonne Masyw
Masyw Lauzière
Aiguilles d'Arves Masyw
Masyw des Cerces
Asortyment Aravis
Mont Cenis Masyw
Bombki Masyw
Chartreuse Masyw
Masyw Vanoise
Beaufortain Masyw

Przez departament przepływa rzeka Isère, która ma swoje źródło w przełęczy Iseran. Jego dwa główne jeziora to Lac du Bourget (największe i najgłębsze jezioro w całej Francji) oraz Lac d'Aiguebelette, jedno z najmniej zanieczyszczonych we Francji ze względu na prawo z 1976 roku zabraniające używania łodzi motorowych na jeziorze.
Według Izby Handlowej Chambéry blisko 50% bogactwa departamentu pochodzi z turystyki. Każdego roku Sabaudia gości ponad 30 milionów turystów.
Turystyka, która jest dość ważna dla Sabaudii, zaczęła się rozwijać pod koniec XIX wieku, głównie w okresie letnim. [potrzebne źródło] Wzrost popularności narciarstwa w XX wieku sprawił, że Sabaudia stała się domem dla największej liczby skoczni narciarskich we Francji, w tym wielu znanych:

Val-d'Isère
Tignes
Les Arcs

 Sabaudia czerpie również korzyści ze swoich zasobów naturalnych, ze szczególnym uwzględnieniem przerobu rudy i energii wodnej.

W 2005 r. Sabaudia odnotowała wyjątkowo wysoki stosunek eksportu do importu wynoszący 214%. Jej eksport wzrósł do 1,768 mld euro, a import 825 mln euro. Jej głównym towarem eksportowym była stal, aluminium oraz komponenty elektryczne i elektroniczne.







27 czerwca 2024

72 - Sarthe - Region Pays de la Loire

Departament Sarthe - ze stolicą w sławnym 24 godzinnymi wyścigami Le Mans, ale, ale, owe miasto to również kawał historii i przepięknie monumentalna gotycka katedra.
Atrakcji turystycznych tutaj niewiele, a największą stanowi ZOO.

24-godzinny wyścig samochodowy Le Mans jest głównym wydarzeniem sportowym w departamencie Sarthe. Zawody, organizowane przez Automobile Club de l'Ouest (ACO), których pierwsza edycja odbyła się w 1923 roku119, odbywa się co roku w czerwcu. Przyciąga blisko 240 000 widzów120. Na torze Bugatti odbyło się kilka innych zawodów, które uczyniły Le Mans jedną ze stolic sportów motorowych121. Grand Prix de France moto, impreza mistrzostw świata w prędkości motocyklowej, odbywa się co roku w maju od 2000 roku. W 2013 roku przyciągnął ponad 161 000 widzów122. 24 godziny jazdy motocyklem123, GT Tour124 lub Mistrzostwa Francji Superbike125 są również jednymi z głównych wydarzeń odbywających się na torze Bugatti.
Wśród głównych zabytków Sarthe możemy wymienić katedrę Saint-Julien w Le Mans, najczęściej odwiedzany zabytek w Kraju Loary158i zamek Lude. 
Sarthe nie ma tylu argumentów turystycznych, co departamenty nadbrzeżne czy górskie. Posiada jednak ważne atuty, takie jak duża liczba zabytków, muzeów czy zamków, naturalne krajobrazy, a także dużą sieć szlaków turystycznych.
Najczęściej odwiedzanym miejscem w departamencie jest zoo La Flèche, które w 2011 roku odnotowało 292 808 przyjęć.

Departament historią doświadczony, plądrowany przez Wikinkgów, nękany podczas Wojny Stuletniej, krwawiący heroiczną obroną Wandejczyków przeciw oprawcom Republiki, świadek bitew z Prusami.

Kłopoty nadal niepokoją prowincję Maine. Pierwszy najazd Wikingów na Le Mans w 865 roku zakończył się splądrowaniem miasta i spaleniem katedry45,46. W następnym roku Wikingowie ponownie splądrowali miasto, ale w drodze powrotnej zostali przechwyceni przez Roberta Mocnego w Brissarthe45. Mur galijsko-rzymski był restaurowany od 869 roku47. Wikingowie próbowali ponownie zdobyć miasto w 875 roku, ale nie udało im się to45. Inne wyprawy na terytorium Cenomii prowadzili Wikingowie, np. w Lude, gdzie kościół został zniszczony.
Ze względu na swoje położenie geograficzne hrabstwo Maine zostało szczególnie dotknięte walkami wojny stuletniej. Po klęsce Francuzów w bitwie pod Poitiers w 1356 roku, Jan Dobry został pojmany przez Anglików, którzy wjechali do Maine, zajmując fortece i pustosząc przedmieścia Le Mans56. W 1370 roku konstabl Bertrand Du Guesclin odniósł decydujące zwycięstwo nad Anglikami w bitwie pod Pontvallain57. Następnego dnia zajął Vaas i zepchnął Anglików z powrotem na południe od Loary.


Sarthe (/saʁt/Uwaga 1) to francuski departament położony w regionie Kraj Loary. Jego mieszkańcy nazywani są Sartheis. INSEE i Urząd Pocztowy przypisują mu kod 72. Jego stolicą jest Le Mans.
W Sarthe 31 grudnia 2010 r. dziedzictwo architektoniczne i kulturowe objęto 408 ochroną jako pomniki historii, w tym 115 klasyfikacji, nawet częściowych, oraz 293 inskrypcje. Jego światowa sława zawdzięcza 24-godzinnemu wyścigowi Le Mans, którego pierwsza edycja odbyła się w 1923 roku i do którego nawiązuje motto departamentu: W Sarthe 24 godziny liczą się bardziej niż gdzie indziej.
Pod koniec 1793 roku Sarthe został dotknięty przez wyprawę armii Wandei dowodzoną podczas wyprawy do Galerne70. Pokonani pod Granville 14 listopada, Wandejczycy wycofali się nad Loarę i rozpoczęli oblężenie Angers 3 i 4 grudnia. Odparci, przerwali oblężenie i wycofali się na północny wschód w kierunku Le Mans, ścigani przez ludzi generała Westermanna. Do La Flèche dotarli 8 grudnia. Obronę miasta zapewnili ludzie generała Chabota, który zniszczył jeden z łuków mostu na Loarze. Wandejczycy, dowodzeni przez La Rochejaqueleina, ominęli miasto, przekraczając Loir w brodzie, po czym zaatakowali republikańskie oddziały Chabota. Złapani od tyłu republikanie uciekli. Wandejczycy odbudowali most i zatrzymali się na kilka dni w La Flèche, aby zregenerować siły71 po czym 10 grudnia wyruszyli w drogę powrotną do Le Mans i zniszczyli most za nimi72. Mimo to tego samego dnia generał Westermann odbił miasto i zmiażdżył tylną straż rojalistów. Ranni i chorzy z Wandei pozostawieni w La Flèche zostali zmasakrowani przez żołnierzy. Według republikańskich generałów w La Flèche lub okolicach zginęło około 1000 Wandejczyków
Drugie Cesarstwo zakończyło się wraz z wojną francusko-pruską w 1870 roku. Po bitwie pod Sedanem, w której Francuzi zostali pokonani 1 października 1870 roku, Armia Loary została utworzona przez Léona Gambettę, aby kontynuować wojnę z Niemcami.
Armia Loary została zreorganizowana, a dowództwo powierzono Alfredowi Chanzy'emu, który zdecydował się wycofać do Le Mans80. 25 grudnia Prusacy zaatakowali i splądrowali miasto Saint-Calais, na wschodzie departamentu. Bitwa pod Le Mans rozpoczęła się 9 stycznia 1871 roku, ale po kilku dniach oporu armia dowodzona przez Chanzy'ego została pokonana i musiała wycofać się do Laval, a następnie na prawy brzeg Mayenne, a zawieszenie broni kończące walki podpisano 28 stycznia80. Rozpoczęła się okupacja rzeki Sarthe i 19 stycznia armia pruska dotarła do La Flèche.






25 czerwca 2024

71 - Saône-et-Loire - Region Bourgogne-Franche-Comté

Departament Saona i Loara - rolniczo przemysłowy rejon który od zawsze najbardziej korzystał z centralnego położenia i szlaków komunikacyjnych łączących północ z południem kraju.
Najważniejsza aktywność departamentu, to rolnictwo, w drugiej kolejności przemysł, który lata świetności ma już za sobą.
Turystyka departamentu do istotnych nie należy, atrakcji tam niewiele.


Saona i Loara (fr. Saône-et-Loire – francuski departament, położony w regionie Burgundia-Franche-Comté. Departament oznaczony jest liczbą 71. Departament został utworzony 4 marca 1790 roku.

Według danych na rok 2018 liczba zamieszkującej departament ludności wynosi 573 281[1] osób (66 os./km²); powierzchnia departamentu to 8575 km². Ośrodkiem administracyjnym (prefekturą) departamentu jest Mâcon, a największym miastem – Chalon-sur-Saône.

Departament został utworzony w trakcie Rewolucji Francuskiej, 4 marca 1790, z mocy ustawy z 22 grudnia 1789, z części Burgundii.

Jeszcze zanim Saona i Loara powstała jako departament, czerpała korzyści z intensywnej działalności gospodarczej ze względu na swoje położenie w królestwie Francji17, jest punktem przecięcia między północą a południem i korzysta z obecności zasobów naturalnych. Winorośl i hodowla zwierząt mają starożytne znaczenie. Ale to właśnie w xix wieku departament skorzystał na rozwoju przemysłowym. W Le Creusot w 1786 r. istniała fabryka kryształów, a w 1827 r. zbudowano angielską kuźnię tego samego Creusot18. Kopalnie Saony i Loary tworzą dwa rozległe baseny: Autun i Blanzy. Kamieniołomy kamienia budowlanego znajdują się w Tournus, Givry, Chagny, Charrecey, Palinges, Saint-Berain-sur-Dheune i Saint-Vallier. W wielu gminach departamentu istnieje duża liczba fabryk kafli, cegielni, fajansu i ceramiki. Huty szkła znajdowały się w Épinac, w Saint-Berain-sur-Dheune. Tym wielorakim działaniom sprzyjało istnienie sieci dróg wodnych (rzek i kanałów) oraz rozwój kolei.

Trzydzieści lat, które nastąpiły po II wojnie światowej, Chwalebne Lata Trzydzieste, upłynęły pod znakiem wydarzeń, które można zaobserwować w innych regionach, takich jak rozwój miast, exodus z wsi i bardziej specyficzne zmiany19. Duża liczba nowych firm pozwoliła na dywersyfikację działalności: urządzenia przeładunkowe (dźwigi) w La Clayette, produkcja traktorów (Bourbon-Lancy), a jednocześnie zmniejszenie znaczenia niektórych wcześniejszych działań, w ten sposób SFAC (Creusot-Loire) w Le Creusot wzrosła z 12 000 pracowników w 1946 r. do 9 000 w 1962 r., a następnie do 5 000 w 1975 r. Departament charakteryzuje się również odmienną geograficznie ewolucją: Bresse i Morvan nie czerpią korzyści ze wzrostu, w przeciwieństwie do Chalon-sur-Saône, Mâcon itp. Okres ten charakteryzował się również rozwojem sieci drogowej i dobrą obsługą kolei.

Rolnictwo departamentu jest bogate i zróżnicowane i zachowuje starożytną tradycję hodowli, z drobiem z Bresse, szczególnie w okolicach Louhans i jego odmianą kury Bresse znaną jako La Noire lub Louhans, którą można znaleźć na straganach dużego rynku miejskiego. W Charolais dominującą hodowlą jest rasa bydła rasy Charolais.

Oś Saony ma silną pozycję w uprawie winorośli. W departamencie znajdują się dwa wspaniałe terroir:

Winnica burgundzka, która obejmuje dwie winnice w Saonie i Loarze, winnice Côte Chalonnaise i winnice Mâconnais ;
Winnica Beaujolais.

Departament przeżył wyjątkowy rozwój przemysłowy w xix wieku, w szczególności dzięki firmie Schneider et Cie w Le Creusot i górnictwu w regionie Montceau-les-Mines. W latach 1989-2007 liczba zatrudnionych w przemyśle spadła o 14,2 tys.20, w tym 12 500 w sektorze wytwarzania produktów przemysłowych. Główne redukcje dotyczyły DIM (przemysł włókienniczy), Kodak, Arcelor (metalurgia), Michelin (opony), górnictwo itp.

Przemysł jest nadal skoncentrowany w Chalonnais i zagłębiu górniczym Blanzy, z obecnością dużych firm, takich jak Alstom w Le Creusot, Areva w Montchanin, Arcelor Mittal i Michelin w Montceau-les-Mines czy Massilly France, jeden ze światowych liderów w dziedzinie opakowań metalowych, którego siedziba znajduje się w Massilly. Tournus ma kilka firm, takich jak Groupe SEB, fabryka pieców Tefal, fabryka sprzętu Tournus... w sektorze kuchennym.








23 czerwca 2024

70 - Haute-Saône - Region Bourgogne-Franche-Comté

Departament Górna Saona - wiejski, ale nie rolniczy rejon, naznaczony wojną 1870/71 z Prusami, oraz dość wieloraką historią górniczą. Atrakcjami nie powala. 
Z ciekawostek, to tutaj urodzili się m. in. ostatni Mistrz Zakonu Templariuszy   Jacques de Molay, oraz pomysłodawca Pucharu Świata w piłce nożnej Jules Rimet.


Dział ma ważną przeszłość górniczą i przemysłową (kopalnie węgla, soli, żelaza, ołowiu, srebra i miedzi, łupków bitumicznych, papierniczych, przędzalniczych, tkackich, kuźni, odlewni, kawiarni, zakładów mechanicznych).


Historia Górnej Saony rozpoczyna się 5 lutego 1790 roku jako departament francuski. Miasto Vesoul zostało wyznaczone na stolicę ze względu na swoje centralne położenie.

Górna Saona, podobnie jak reszta Franche-Comté, została wystawiona na ciężką próbę przez wojny xvii wieku. Ale po podboju francuskim odzyskał dobrobyt i stał się najbardziej zamożnym i zaludnionym departamentem. W xviii wieku kilka wiosek zależało od Barrois mouvant, w baliwacie Lamarche. Od 1333 roku większość wsi departamentu była częścią baliwatu Amont.

Po zwycięstwie koalicji w bitwie pod Waterloo (18 czerwca 1815 r.) departament był okupowany przez wojska austriackie od czerwca 1815 r. do listopada 1818 r. Departament był również naznaczony wojną francusko-pruską z bitwami pod Villersexel i Héricourt, ale także bliskością oblężenia Belfort. Departament przyjmował Alzatczyków uciekających przed aneksją Alzacji i Lotaryngii. Podczas II wojny światowej w lasach, na wzgórzach i w górach powstało kilka makii, w tym makia Chérimont. Górna Saona była strategicznym przystankiem podczas wyzwolenia, a wojska alianckie musiały przekroczyć przełęcz Belfort. Postęp był szybki, z wyjątkiem Szampanii, gdzie sytuacja stała w miejscu przez 55 dni.


Departament posiada kilka regionów górniczych, w tym dwa węglowe: keuperyjskie zagłębie węglowe Haute-Saône, eksploatowane od xvi do xx wieku w sposób rzemieślniczy, oraz zagłębia górnicze Ronchamp i Champagney eksploatowane od xviii do xx wieku w sposób przemysłowy. Inne dla rud metali i ewaporatów: dolina Saint-Antoine dla metali szlachetnych znajdująca się w Plancher-les-Mines, eksploatowana od xv do xx wieku, kopalnie Fallon, Saulnot, Servance i kraj Vesoul dla żelaza, ale także kopalnie soli Gouhenans, Saulnot, Mélecey-Fallon. Eksploatacja łupków Creveney pozwoliła na produkcję paliw płynnych w latach 30.

Rozwijał się również przemysł włókienniczy (przędzalnia Demangevelle, przędzalnia Ronchamp), metalurgia (kuźnia-odlewnia Baignes, kuźnie Varigney, kuźnie Pesmes i kuźnie Échalonge), koronkarstwo i szklarstwo.

Ciekawostka, swój ślad w Departamencie pozostawił Le Corbusier, jeden z największych szkodników przestrzeni publicznej XX w.,  gwiazdor lewaków i pomysłodawca blokowisk. 


W 1955 roku Le Corbusier przebudował kaplicę Notre-Dame du Haut na szczycie wzgórza Bourlémont. Zabytek ten szybko został uznany za jedno z najważniejszych dzieł architektury sakralnej na świecie31. Klasztor zaprojektowany przez włoskiego architekta Renzo Piano – zamówiony bezpośrednio przez siostry klaryski – został otwarty kilka metrów od kaplicy Notre-Dame du Haut w 2011 roku po kontrowersjach dotyczących potencjalnej denaturacji tego miejsca, zgodnie z życzeniem Le Corbusiera32,33,34. Ten ostatni został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO 17 lipca 2016 roku wraz z szesnastoma innymi dziełami architektonicznymi Le Corbusiera








21 czerwca 2024

69 - Rhône - Region Auvergne-Rhône-Alpes

Departament Rodan - niewielki obszarowo rejon ze stolicą nie wchodzącą w skład departamentu w sławnym mieście Lyon. Moje skojarzenie dotyczące Rodanu jest dosyć cierpkie, tu właśnie wytwarzają najsłynniejszego sikacza cywilizowanego świata, którego opychają za okrutne pieniądze w trzeci czwartek listopada, spragnionym naiwniakom. Tak, tak, to tutaj dojrzewa i powstaje Beaujolais oraz najsławniejsza jego nie leżakowana odmiana Beaujolais Nouveau.



Departament Rodanu został utworzony w 1793 roku w wyniku rozczłonkowania departamentu Rodanu i Loary, po powstaniu w Lyonie przeciwko Konwentowi Narodowemu. W tym samym czasie gmina La Guillotière została na krótko przyłączona do departamentu Isère.

W 1852 r. rozwój obszaru zurbanizowanego wokół Lyonu doprowadził do przyłączenia do departamentu Rodanu czterech gmin położonych w Isère (Bron, Vaulx-en-Velin, Vénissieux – przyłączono do niego Saint-Fons – i Villeurbanne)4. W dniu 1 stycznia 1969 r. utworzono wspólnotę miejską Lyonu: ponieważ nie było możliwości połączenia gmin z kilku departamentów, 6 gmin w Ain i 23 gminy w Isère zostały włączone do departamentu Rodan, aby przyłączyć się do nowej wspólnoty miejskiej. Departament został ponownie powiększony w 1971 roku, kiedy Colombier-Saugnieu został z kolei odłączony od Isère.

1 stycznia 2015 r. 59 gmin gminy miejskiej Lyonu zostało wydzielonych z departamentu, tworząc metropolię Lyon5. Siedziba prefektury pozostała w Lyonie w obecnym hotelu prefektury. W dniu 20 listopada 2015 r. rada departamentu jednogłośnie zagłosowała za wyznaczeniem Villefranche-sur-Saône jako nowej stolicy, ale sprecyzowała, że "w związku z tym służby departamentu nie zostaną przeniesione" oraz że "ustanowienie stolicy departamentu Rodan nie może wymagać, aby rada departamentu odbywała swoje posiedzenia w wybranej gminie"6. Do czasu ewentualnego przeniesienia stolicy poza terytorium metropolii, co zostanie ustalone dekretem po wyborach departamentalnych7Rada Departamentu Rodanu może nadal obradować w Lyonie8,7. 14 czerwca 2016 r. minister spraw wewnętrznych Bernard Cazeneuve ogłosił zastępcy burmistrza Villefranche-sur-Saône Bernardowi Perrutowi, że "skierował sprawę do Rady Stanu, aby można było bardzo szybko wydać dekret" w sprawie przeniesienia kapitału departamentu9. Od tego czasu sytuacja się nie zmieniła, a Lyon pozostaje stolicą departamentu, zarówno pod względem prawnym, jak i faktycznym. W rezultacie departament Rodanu ma swoją stolicę poza swoim terytorium, co jest wyjątkowym przypadkiem we Francji.
Departament wziął swoją nazwę od Rodanu. Po utworzeniu metropolii Lyon rzeka ta nie przecina już terytorium departamentu, ale zadowala się podążaniem za nią, najpierw przez nieco ponad trzy kilometry w górę rzeki od metropolii w Jons, a następnie w dół rzeki między Sérézin-du-Rhône a Ternay; rzeka służy również jako granica z departamentem Isère między Loarą sur-Rodan a Condrieu.

Utworzenie metropolii Lyonu podzieliło również departament na dwie odrębne części, przy czym pas ziemi wzdłuż Rodanu został zabrany z terytorium Millery w celu połączenia gmin Grigny i Vernaison w celu zapewnienia ciągłości terytorialnej metropolii, której członkami są dwie ostatnie gminy. W ten sam sposób, a także w celu zapewnienia ciągłości terytorialnej departamentu Rodan, gmina Jonage odstąpiła dwie części departamentowi Jons, tworząc w ten sposób kolejny korytarz.
Departament Rodanu jest częścią regionu Owernia-Rodan-Alpy. Graniczy z metropolią Lyon oraz departamentami Ain, Isère, Loary i Saony i Loary.

Poza doliną Rodanu i równiną wschodniego Lyonu, Rodan jest departamentem gór średnich: północną część terytorium zajmują góry Beaujolais, a południowo-zachodnie góry Lyonnais i góry Tarare. Gminy otaczające metropolię Lyon są częścią obszaru miejskiego Lyonu.
Na gospodarkę Rodanu duży wpływ ma obszar metropolitalny Lyonu, w którym znajduje się ważny sektor przemysłowy (chemiczny, petrochemiczny, motoryzacyjny) i usługowy. Dolina Gier doświadcza trudnego przekształcenia działalności przemysłowej związanej z wydobyciem i przetwarzaniem surowców. Kryzys tekstylny nie oszczędził również departamentu.

Północna część departamentu, a zwłaszcza Beaujolais, jest raczej wiejska i słynie z win. Uprawa winorośli jest również obecna w południowo-zachodniej części departamentu, na zboczach Monts du Lyonnais i Condrieu, wśród których możemy wymienić Comtés-Rhôneniens.

Haut-Beaujolais zajmuje się eksploatacją drewna. Istnieje rolnictwo mieszane, w którym dominuje hodowla zwierząt, chociaż ten typ średnich i małych gospodarstw rolnych jest w odwrocie. Ogólnie rzecz biorąc, departament Rodanu, ze względu na swoją rzeźbę terenu, nie zachęca do uprawy roli na otwartym polu

Głównym obszarem turystycznym departamentu jest Beaujolais ze słynnymi na całym świecie winami i wioskami złotych kamieni.









Metropolia Lyonu, znana również jako Wielki Lyon, to gmina o specjalnym statusie, położona w departamencie Rodan, w regionie Owernia-Rodan-Alpy. Utworzona 1 stycznia 2015 r. metropolia Lyonu zastąpiła gminę miejską Lyonu, a na jej terytorium departament Rodan. Wykonuje zarówno uprawnienia departamentu, jak i metropolii, dla 58 gmin, które tworzą go od 1 stycznia 2024 r. (z połączenia Oullins i Pierre-Bénite). Siedzibą stowarzyszenia jest gmina Lyon.

Na dzień 1 stycznia 2021 r. metropolia Lyon liczyła 1 424 069 mieszkańców2. INSEE przypisuje mu kod 69M1. Urząd pocztowy nadaje mu kod 69, który dzieli z departamentem Rodan.

19 czerwca 2024

68 - Haut-Rhin - Region Grand Est

Departament Górny Ren - drugi alzacki departament z miastami Milhouse(Miluza) i Colmar.


Według danych na rok 2005 liczba zamieszkującej departament ludności wynosi 731 000 os. (207 os./km²); powierzchnia departamentu to 3525 km². Ośrodkiem administracyjnym (prefekturą) departamentu jest Colmar, a największym miastem – Miluza.

Alzacja to rejon który przechodził z rąk do rąk, raz Niemcy, raz Francuzi, poniżej najważniejsze z dat  tasowań, przynależności Departamentu.

Jego granice były kilkakrotnie zmieniane:
w 1871 r. został w dużej mierze zaanektowany przez Cesarstwo Niemieckie (traktat frankfurcki) i stał się "Bezirk Oberelsass" (Dystrykt Górnej Alzacji) w ramach "Reichsland Elsaß-Lothringen" (Cesarskie Terytorium Alzacji i Lotaryngii). Część, która pozostała francuska, utworzyła pozostałą dzielnicę Górnego Renu, ze stolicą w Belfort.
w 1919 r. ponownie stała się francuska (traktat wersalski); Terytorium Belfort pozostało odrębne, zanim zostało utworzone w 1922 roku jako oddzielny departament.
W latach 1940-1944 Bezirk Oberelsass został reaktywowany podczas okupacji niemieckiej  ;
W 1956 roku Górny Ren został przyłączony do regionu Alzacji.
W dniu 7 kwietnia 2013 r. zorganizowano referendum w sprawie ewentualnego utworzenia jednej wspólnoty terytorialnej w Alzacji poprzez połączenie regionu Alzacji oraz dwóch departamentów Górnego Renu i Dolnego Renu. Wyborcy w Górnym Renie odrzucili taką możliwość 55,74% oddanych głosów.

Największą liczbą ludności, ale także działalnością handlową i przemysłową jest obszar miejski Miluzy (składający się z muluzy wewnątrz-muros, jej przedmieść i pierścienia podmiejskiego), jest to "stolica gospodarcza" Górnej Alzacji, z 106 341 mieszkańcami w 2021 roku (278 206 na obszarze miejskim9, czyli blisko 40% populacji Górnego Renu10).

Miasto Colmar, liczące 67 730 mieszkańców w 2021 r. (116 000 na obszarze miejskim), jest stolicą administracyjną skupiającą służby prefektury i rady departamentu.

Trójkąt utworzony przez Miluzę, Guebwiller i Thanna ma wyraźną siłę przyciągania, przy czym rozwój placówek handlowych obserwowany głównie na północy konurbacji prowadzi z jednej strony do odruchów wyboru kierujących się przewagą bliskości zatrudnienia, a z drugiej strony do coraz większych obszarów oddziaływania, obejmujących obecnie Rouffach, tradycyjnie zwróconych w kierunku Colmaru, który wydaje się być sprzymierzony z Colmarem Sélestat w obrębie gminy Central-Alzacja.








17 czerwca 2024

67 - Bas-Rhin - Region Grand Est

Departament Dolny Ren - "odwiecznie" sporna z Niemcami kraina w Alzacji z jej głównym miastem Strasburgiem. Bardzo ludny i zagęszczony ( ok. 1.152.662 mieszkańców, 242 os./km2) 


Dolny Ren w alzackim Unterelsàss, 's Unterlànd lub 's Ingerlànd1) jest departamentem Francji. Jest to okręg administracyjny, terytorium podlegające służbom państwowym, którego prefektura znajduje się w Strasburgu. INSEE i Poczta przypisują mu kod 67.

Dolny Ren był również zbiorowością terytorialną, to znaczy osobą prawną prawa publicznego odrębną od państwa, której powierzono misję w interesie ogólnym w odniesieniu do departamentu, rozumianego jako terytorium. 1 stycznia 2021 r. zbiorowość ta połączyła się z Górnym Renem, tworząc europejską wspólnotę Alzacji.

Jego mieszkańcy nazywani są mieszkańcami Dolnego Renu. Departament graniczy z Niemcami, z którymi nawiązano wieloletnie więzi i wspólną historię.

Jest to ostatni francuski departament, który zachował w swojej nazwie termin "bas". Inne działy, których to dotyczyło, wolały zmienić nazwę, uznając ten kwalifikator za niezbyt satysfakcjonujący. Przykłady: Basses-Pyrénées, które w 1969 r. przekształciło się w Pyrénées-Atlantiques, lub Basses-Alpes, które w 1970 r. stało się departamentem Alpes-de-Haute-Provence. To samo zjawisko zaobserwowano w "niższych" departamentach (Charente-Inferior, Seine-Inferior lub Loire-Inferior).

Departament został utworzony podczas rewolucji francuskiej.

14 stycznia 1790 roku Narodowe Zgromadzenie Ustawodawcze zadecydowało: "Alzacja zostanie podzielona na dwa departamenty, z których głównymi miastami będą Strasburg i Colmar; — departament Strasburga zostanie podzielony na trzy okręgi [...]; Że ziemie książąt niemieckich, posiadane pod zwierzchnictwem Francji, będą włączone do podziału okręgów; "Że Landau, zamknięty w Palatynacie, będzie miał szczególną sprawiedliwość (...) ».

Z ponad dwudziestoma siedmioma milionami turystów, Dolny Ren jest piątym francuskim departamentem pod względem liczby noclegów.

Inne interesujące miejsca:

Château de la Petite-Pierre ;
Zamek Haut-Barr ;
Zamek Diedendorf ;
Zamek Andlau ;
zamek Kintzheim.
Zamek Guirbaden

Katedra Notre-Dame w Strasburgu, arcydzieło sztuki gotyckiej. Mierząca 142 metry wysokości, od dziedzińca do szczytu dzwonnicy, jest uważana za drugą co do wielkości katedrę we Francji, po katedrze w Rouen. Renesansowy zegar astronomiczny, którego mechanizm pochodzi z 1482 roku, jest arcydziełem samym w sobie.
Mont Sainte-Odile, duchowa mekka, która wciąż żyje. Na wysokości 764 m n.p.m. znajduje się Wogez, a na szczycie znajduje się klasztor założony przez św. Odylię, patronkę Alzacji. Jest to popularne miejsce turystyczne i pielgrzymkowe.


Strasburg (wymawiane /stʁas.buʁ/Uwaga 1 Słuchaj po francusku; w języku alzackim: Strossburi /ʃdɾoːsburi/; Straßburg – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Alzacja, we wspólnocie europejskiej. Jest to prefektura Dolnego Renu i regionu Grand Est. Stolica historycznego regionu Alzacji, graniczy z Renem i bezpośrednio graniczy z Niemcami.
Pod względem liczby ludności Strasburg jest największą gminą w Grand Est Francji i od 1 stycznia 2021 r. ósmą co do wielkości we Francji. Jego obszar oddziaływania jest ósmym co do wielkości we Francji, z 864 993 mieszkańcami w 2021 roku w samej tylko francuskiej częściUwaga 2. Jego mieszkańcy nazywani są strasburżujskimi. Jest głównym ośrodkiem gospodarczym regionu Grand Est i wyróżnia się bardzo zróżnicowanym sektorem wtórnym, dużym sektorem handlowym i sektorem trzeciorzędnym skoncentrowanym głównie na publicznej i półpublicznej działalności finansowej, prawnej i administracyjnej, badaniach naukowych i doradztwie biznesowym. W 2023 roku Strasburg po raz pierwszy znajdzie się w rankingu GaWC miast o globalnym wpływie, w oparciu o ich funkcje polityczne, kulturalne i biznesowe.

Strasburg był naznaczony różnymi administracjami germańskimi, niemieckimi i francuskimi. Jego bogata i burzliwa historia pozostawiła po sobie niezwykłe dziedzictwo architektoniczne z unikalnymi wpływami kulturowymi. Centrum miasta, położone nad Grande Île, zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1988 roku i obejmuje katedrę Notre-Dame w Strasburgu oraz dzielnicę Petite France. W 2017 r. granica została poszerzona o część dzielnicy Neustadt, zbudowanej przez władze niemieckie w 1880 roku1.

Strasburg stał się również symbolem francusko-niemieckiego pojednania i ogólniej integracji europejskiej. Miasto stopniowo specjalizowało się w funkcjach politycznych, kulturalnych i instytucjonalnych. Jest to jedna z trzech historycznych "stolic europejskich" obok Brukseli i Luksemburga, a czasami nazywana jest "parlamentarną stolicą Unii Europejskiej". »2 lub Europejska Stolica Demokracji, w przeciwieństwie do Brukseli, która gości głównie europejskich urzędników, dyplomatów i lobbystów. Miasto jest siedzibą wielu instytucji europejskich. Jest oficjalną siedzibą Parlamentu Europejskiego, który organizuje tam dwanaście dorocznych sesji plenarnych, oraz Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, ale także Rady Europy (odrębnej od Unii Europejskiej), od której zależy Europejski Trybunał Praw Człowieka i Farmakopea Europejska. Strasburg jest jednym z niewielu miast na świecie, obok Bazylei, Genewy i Nowego Jorku, które jest siedzibą kilku instytucji międzynarodowych, nie będąc polityczną stolicą państwa. Strasburg jest również drugim co do wielkości miastem we Francji pod względem liczby międzynarodowych kongresów, zaraz po Paryżu4.

Obecność kilku renomowanych instytucji państwowych, takich jak Teatr Narodowy, Biblioteka Narodowa i Uniwersytecka oraz Opéra national du Rhin sprawia, że jest to ważny ośrodek kulturalny.

Strasburg jest również dużym miastem studenckim, w którym studiuje ponad 85 000 studentów5. Tamtejszy uniwersytet, grandes écoles i szpital uniwersytecki tworzą duży ośrodek uniwersytecki o międzynarodowym zasięgu, w którym reprezentowanych jest ponad 20% studentów zagranicznych i ponad sto narodowości6. Uczelnia, która gościła w swoich murach 18 laureatów Nagrody Nobla, jest laureatem licznych przetargów w ramach programu Inwestycje dla Przyszłości, którego celem jest uczynienie z niej centrum doskonałości w dziedzinie szkolnictwa wyższego i badań naukowych na poziomie globalnym7,8.









15 czerwca 2024

66 - Pyrénées-Orientales - Region Occitanie

Departament Pireneje Wschodnie - leżąca nad Morzem Śródziemnym kraina z której najkrótsza droga prowadzi do hiszpańskiej tandety, czyli Costa Brava, leżącej we wciąż zbuntowanej i lewackiej Katalonii. 
Jednak spektakularnych atrakcji tutaj mało, a turystyka rozwinęła się dopiero na początku lat 70 ubiegłego wieku.
Ba, tak naprawdę to ów, był drzewiej częścią Katalonii zwanej Katalonią Północną, a mieszkańcy to w dużej części Katalończycy.


Terytorium departamentu zasadniczo odpowiada historycznej prowincji Roussillon, której większą część stanowi Katalonia Północna. Obszar departamentu należał początkowo do Katalonii, do Francji został w większości przyłączony dopiero w XVII–XVIII wieku. Z tego powodu znaczna część jego mieszkańców to Katalończycy.
Katalończycy nadają Pirenejom Wschodnim nazwę Północnej Katalonii (lub Północnej Katalonii), a nawet Francuskiej Katalonii. Ten pierwszy termin został ukuty w 1930 roku przez Alphonse'a Miasa, katalońskiego aktywistę i założyciela ruchu czasopism Nostra Terra, który chciał przypomnieć historyczne i kulturowe związki tego regionu z resztą terytoriów Katalonii. Wybór nazw Północna Katalonia, Północna Katalonia, Roussillon lub Pireneje Wschodnie w mniejszym lub większym stopniu odzwierciedla przywiązanie do katalońskiej tożsamości
Departament Pireneje Wschodnie jest częścią regionu Oksytania. Granice graniczą z Morzem Śródziemnym na wschodzie, Hiszpanią (Katalonia, prowincja Girona) na południu, departamentem Aude na północy, Andorą i departamentem Ariège na zachodzie.

Jest to jeden z niewielu francuskich departamentów (obok Alpes-Maritimes, Pyrénées-Atlantiques, Aude i Korsyki), który pozwala swoim mieszkańcom i turystom cieszyć się zarówno górami, jak i morzem.

Gospodarka departamentu tradycyjnie opiera się na rolnictwie, zdominowanym przez sadownictwo (liczne sady brzoskwiniowe, morelowe i wiśniowe), ogrodnictwo towarowe (w szczególności sałatki, karczochy) i uprawę winorośli. Na tym polu Pireneje Wschodnie wyróżniają się dużą produkcją VDN (naturalnych win słodkich), z czterema prestiżowymi apelacjami: Banyuls, Maury, Rivesaltes, Muscat de Rivesaltes, nie wspominając o Byrrh, wytwarzanych w piwnicach Thuir. Produkuje się również wiele wytrawnych win AOC, zwłaszcza czerwonych, z których apelacja Collioure jest prawdopodobnie najbardziej znana.

Turystyka w Pirenejach Wschodnich bardzo się rozwinęła od lat 70. Z jednej strony bliskość Pirenejów do wielu szlaków turystycznych i ośrodków narciarskich, a z drugiej do Morza Śródziemnego. Linia brzegowa departamentu podzielona jest na 2 części:

W południowo-wschodniej części departamentu skaliste Côte Vermeille przyciąga wielu turystów miastami Port-Vendres, Collioure, Banyuls-sur-Mer i Cerbère. Są to typowe miasta z wąskimi, kwiecistymi i kolorowymi uliczkami. Winorośl uprawiana jest na tarasach na zboczach Pirenejów opadających w kierunku morza.

W północno-wschodniej części departamentu znajduje się piaszczyste wybrzeże Katalonii z nadmorskimi kurortami, takimi jak Canet-en-Roussillon, Argelès-sur-Mer, Saint-Cyprien, Le Barcarès, w których znajduje się wiele kempingów (164 w 2016 r.) oraz wiele hoteli, przyciąganych długimi piaszczystymi plażami. Turystyka oznacza atrakcje turystyczne, a do tego departament jest dobrze wyposażony; Rzeczywiście, znajduje się tu wiele atrakcji do wspinaczki po drzewach w górach, canyoningu (naturalnego i sztucznego), a także największy tor kartingowy w Europie: Circuit du Roussillon.





13 czerwca 2024

65 - Hautes-Pyrénées - Region Occitanie

Departament Pireneje Wysokie - kolejny graniczący z Hiszpanią górski rejon historycznej Gaskonii o zdecydowanym charakterze wiejskim, słynny na cały świat za sprawą św. Bernadetty i objawień maryjnych w Lourdes.


Departament został utworzony podczas rewolucji francuskiej, 4 marca 1790 r. na mocy ustawy z 22 grudnia 1789 r., z części prowincji Gaskonia, Bigorre i Pays des Quatre-Vallées (Aure, Barousse, Nestes i Magnoac).

Obszar miejski stolicy Tarbes, który liczy 116 056 mieszkańców, jest główną dzielnicą mieszkalną departamentu. Miasto maryjne, Lourdes, jest drugim co do wielkości miastem w departamencie z jednostką miejską liczącą około 17 384 mieszkańców. Dalej są gminy Aureilhan, Bagnères-de-Bigorre, Lannemezan i Vic-en-Bigorre.

Góry, czyli Pireneje, pokrywają na południu połowę terytorium departamentu. Tworzy naturalną barierę między Francją a Hiszpanią, umożliwiając tylko jeden dojazd drogowy do Aragonii przez tunel Aragonii-Bielsa. 35 z jego szczytów przekracza 3000 m n.p.m., a najwyższy jest szczyt Vignemale, o wysokości 3298 m n.p.m.
Turystyka jest główną działalnością gospodarczą w Pirenejach Wysokich i dlatego ma szczególne znaczenie.

Tzw. turystyka pielgrzymkowa, jest lokomotywą stanowiącą główne źródło przychodów Departamentu.
Słynne Sanktuarium w Lourdes, przyciąga rocznie miliony pielgrzymów, któż z nas nie słyszał o objawieniach świętej Bernadetty.


Bernadetta Soubirous z Lourdes powiedziała, że kilkakrotnie widziała kobietę zidentyfikowaną jako Dziewica Maryja, objawienia uznane w 1862 r. przez Kościół katolicki.


Wbrew powszechnemu błędowi, miasto Lourdes, światowe centrum pielgrzymek maryjnych, nie znajduje się w Béarn (Pireneje Atlantyckie), ale w Bigorre (Pireneje Wysokie). Lourdes, światowe centrum pielgrzymek maryjnych, jest drugim miastem hotelowym we Francji, przyjmującym ponad 5 milionów turystów rocznie, w tym około 60 000 chorych i niepełnosprawnych14,15, a także 2. europejskie miejsce pielgrzymkowe pod względem frekwencji.

Pozostałe aktywności, czyli rolnictwo i przemysł stanowią o wiele mniejsze źródło przychodów i nie mogą konkurować z pielgrzymami.


Pireneje Wysokie, obszar uprawy kukurydzy i hodowli zwierząt, jest w dużej mierze skoncentrowany na produkcji żywności. Mają wiele słynnych produkcji, takich jak cebula Trébons, fasola Tarbais i czarna wieprzowina Bigorre, wina Bigorre, Madiran i Pacherenc du Vic-Bilh, placek z rożna, placek z Bagnères-de-Bigorre, sery owcze i kozie (w tym pierścień Vic-Bilh) itp. Do lat pięćdziesiątych XIX wieku hodowano tam konia zbrojnego: konia nawarskiego5. Ze względu na swoje krzyżówki Haras National de Tarbes jest kolebką rasy angloarabskiej, konia wyścigowego lub konia sportowego.

Działalność przemysłowa koncentruje się na równinie Tarbes, wokół Lourdes, Lannemezan i Bagnères-de-Bigorre. Konurbacja Tarbes i Bagnères-de-Bigorre wyróżniają się w sektorze kolejowym, przy czym Alstom Transport ma siedzibę w Séméac. Na obrzeżach Ossun i lotniska Tarbes-Lourdes-Pyrénées znajduje się park biznesowy Pyrène Aéro Pole. Tarmac Aerosave, niezwykły rozmiarem swojego magazynu, demontuje samoloty. Reprezentowanych jest wiele innych firm, takich jak Daher, który produkuje samoloty biznesowe i turystyczne. Lannemezan zwrócił się do przemysłu chemicznego wraz z firmami Arkema i Knauf. Bazet posiada dział ceramiki z Société des Céramiques Techniques (SCT), Boostec, Pall Exekia i Cerafast. Wreszcie, SEB ma siedzibę w Lourdes.







11 czerwca 2024

64 - Pyrénées-Atlantiques - Region Nouvelle-Aquitaine

Departament Pireneje Atlantyckie - górska, wiejska kraina granicząca z częścią baskijską Hiszpanii, położona nad atlantycką Zatoką Gaskońską, przez innych zwaną Zatoką Baskijską. Historycznie starodawna Gaskonia. Piękne wioski, piękne widoki, różnorodne kuchenne frykasy. 
W tym departamencie w miasteczku nad Atlantykiem, Saint - Jean - de - Luz, 9 czerwca 1660, Ludwik XIV zawarł związek małżeński z Marią Teresą. 


Saint-Jean-de-Luz słynie z królewskich ślubów. W 1659 roku kardynał Mazarinspędził kilka miesięcy w Saint-Jean-de-Luz, skąd niemal codziennie wyruszał na wyprawy na Wyspę Bażantów na rzece Bidasoa (w pobliżu dzisiejszego Hendaye ) na spotkania francusko-hiszpańskie, których efektem był Traktat Pirenejów , którego jednym z zapisów było małżeństwo Ludwika XIV z Marią Teresą, infantką hiszpańską . Na miejsce królewskiego ślubu odbyło się 9 czerwca 1660 r. Saint-Jean-de-Luz wraz z kościołem. Małżeństwo to jest jednym z najważniejszych małżeństw politycznych w historii, które położyło kres zaciekłej wojnie. Dziś zwiedzający katedrę mogą zobaczyć, że główne drzwi są zamurowane. O tej osobliwości krążą dwie legendy: Po pierwsze, mówi się, że drzwi, przez które przeszła para, zostały później zamknięte, co miało oznaczać zakończenie konfliktów między Francją a Hiszpanią. Bardziej popularna wśród miejscowych teoria głosi, że król Ludwik XIV nakazał zamknięcie drzwi, aby żadna inna para nie mogła wejść do kościoła i wziąć ślubu jego śladami. 


W departamencie słynny na cały świat nadatlantycki kurort Biarritz.
Ponadto o Bayonne słyszeli prawie wszycy, a zwłaszcza smakosze szynki.




Pireneje Atlantyckie (/pi.ʁe.ne(z‿)at.lɑ̃.tik/)1Do 1969 roku Basses-Pyrénées – francuski departament położony w południowo-zachodniej części terytorium metropolitalnego Francji, w regionie Nowa Akwitania. Swoją nazwę zawdzięcza pasmu górskiemu, które biegnie przez nią na południu i oceanowi, który graniczy z nią na zachodzie. Dzieli się na trzy dzielnice, a jego prefekturą jest miasto Pau. INSEE i Poczta przypisują mu kod 64.

Pod względem kulturowym departament łączy dwa historyczne regiony: Béarn ze stolicą Pau i francuski Kraj Basków z Bayonne jako głównym miastem.

Departament posiada trzy miasta oznaczone jako Bayonne, Oloron-Sainte-Marie i Pau, a także trzy kraje sztuki i historii: region Béarn des Gaves, region Béarn Pyrénées oraz region Saint-Jean-de-Luz i Ciboure.
Pięć wiosek zaliczanych jest do najpiękniejszych wiosek we Francji. W Béarn, Navarrenx i Kraju Basków, Sare, Ainhoa, Saint-Jean-Pied-de-Port i La Bastide-Clairence.

Béarn i francuski Kraj Basków oferują wszystkie specjały gastronomiczne południowo-zachodniego:

foie gras, confit, pierś z kaczki, nadziewana karkówka i inne dania z kaczki i gęsi;
jastrzębie i ich pochodne;
wina solone i kandyzowane;
borowiki ;
Piperada ;
Śmieciarka ;
tomme z Pirenejów ;
madiran, wino produkowane w Pirenejach Wysokich, Béarn i Gers;
Le Pacherenc.
Cydr (Poumade na wschodzie, Sagarno na zachodzie)

Jeśli chodzi o słynną szynkę Bayonne, jest ona powszechna w Béarn i Kraju Basków, ponieważ jest przygotowywana w pobliżu słonych bagien całego basenu hydrograficznego Adour. Ser Ossau-Iraty, który korzysta z kontrolowanej nazwy pochodzenia, również dzieli tę wspólną przynależność baskijsko-béarną.





PS. Dzisiaj umarła Francoise Hardy, miła dla ucha piosenkarka i piękna kobieta. W swej muzycznej kolekcji mam wiele Jej utworów. 
A Jej największy przebój co i rusz rozbrzmiewa w moim aucie. Żal!





09 czerwca 2024

63 - Puy-de-Dôme - Region Auvergne-Rhône-Alpes

Departament  Puy-de-Dôme - wulkaniczna kraina środkowej Francji, a nazwa regionu pochodzi od najwyższego szczytu wulkanicznego. Kraj wód termalnych i rolnictwa.





Puy de Dôme – szczyt górski w paśmie górskim Chaîne des Puys (Masyw Centralny), wygasły wulkan typu kopułowego. Jego wysokość wynosi 1464 m n.p.m. Jest najmłodszym z wulkanów tego obszaru Francji, ostatnia erupcja miała miejsce około 5760 roku p.n.e. Szczyt położony jest około 10 km na zachód od Clermont-Ferrand, stolicy departamentu Puy-de-Dôme, którego nazwa pochodzi właśnie od tego szczytu. Szczyt położony jest na obszarze Regionalnego Parku Przyrody Wulkanów Owernii.

W stolicy departamentu Clermont-Ferrand swą główną siedzibę ma najsłynniejsza francuska wytwórnia opon Micheline.


Clermont-Ferrand jest 22. najbardziej zaludnioną gminą we Francji z 147 327 mieszkańcami w 2021 roku. W 2021 roku jego jednostka miejska liczyła 273 078 mieszkańców.
Miasto z tradycją przemysłową, siedziba Michelin, jednego z dwóch największych producentów opon na świecie7Clermont-Ferrand ma również dobrą pozycję w przemyśle farmaceutycznym, rolno-spożywczym i lotniczym.



Le Puy-de-Dôme to departament położony w środkowej Francji, położony w regionie administracyjnym Owernia-Rodan-Alpy. Jego nazwa pochodzi od wygasłego wulkanu: Puy de Dôme.

W Puy-de-Dôme znajduje się sześć z dziesięciu uzdrowisk Owernii (La Bourboule, Châteauneuf-les-Bains, Châtel-Guyon, Mont-Dore, Royat-Chamalières i Saint-Nectaire), z których najbardziej aktywne to Le Mont-Dore i Royat-Chamalières, z których każdy obsługuje prawie 10 000 gości2.

Ośrodek uzdrowiskowy La Bourboule w Puy-de-Dôme, utworzony w 1875 roku po odkryciu wód termalnych, był ważnym ośrodkiem turystycznym, zwłaszcza około 1900 roku, kiedy to każdego roku przyjeżdżało tu 10 000 gości uzdrowiska. Frekwencja jest dziś niższa, ale rośnie – w 2015 roku odwiedziło ją 3 048 osób. 

Departament Puy-de-Dôme charakteryzuje się przede wszystkim 80 wulkanami, w tym Puy de Dôme, którego szczyt wznosi się na wysokość ponad 1 465 metrów, Grand Sarcouy, Puy Pariou, Puy de Côme i Puy Clerziou, wyposażonymi w oznakowane szlaki i idealnymi do wędrówek na łonie natury. Puy-de-Dôme jest najwyższym punktem Chaîne des Puys.

Podczas gdy na obszarach górskich nadal produkuje się sery, z których pięć jest objętych ochroną ChNP (Bleu d'Auvergne, Cantal, Fourme d'Ambert, Salers i Saint-Nectaire), hodowla zwierząt gospodarskich zdywersyfikowała się i obecnie produkuje się również mięso w rolnictwie ekstensywnym, Salers na wysokich płaskowyżach Sancy i Charolais wypasanych przeznaczony na eksport na wzgórza Combrailles.




Ciekawostka, Departament nie dorobił się własnego herbu.

Szopieszalski

Pospieszalski o szopkach bożonarodzeniowych w kościołach, że kiczowate, brzydkie i w ogóle to Szatan mieszał ogonem, bo wizerunkowa obraza b...