23 czerwca 2024

70 - Haute-Saône - Region Bourgogne-Franche-Comté

Departament Górna Saona - wiejski, ale nie rolniczy rejon, naznaczony wojną 1870/71 z Prusami, oraz dość wieloraką historią górniczą. Atrakcjami nie powala. 
Z ciekawostek, to tutaj urodzili się m. in. ostatni Mistrz Zakonu Templariuszy   Jacques de Molay, oraz pomysłodawca Pucharu Świata w piłce nożnej Jules Rimet.


Dział ma ważną przeszłość górniczą i przemysłową (kopalnie węgla, soli, żelaza, ołowiu, srebra i miedzi, łupków bitumicznych, papierniczych, przędzalniczych, tkackich, kuźni, odlewni, kawiarni, zakładów mechanicznych).


Historia Górnej Saony rozpoczyna się 5 lutego 1790 roku jako departament francuski. Miasto Vesoul zostało wyznaczone na stolicę ze względu na swoje centralne położenie.

Górna Saona, podobnie jak reszta Franche-Comté, została wystawiona na ciężką próbę przez wojny xvii wieku. Ale po podboju francuskim odzyskał dobrobyt i stał się najbardziej zamożnym i zaludnionym departamentem. W xviii wieku kilka wiosek zależało od Barrois mouvant, w baliwacie Lamarche. Od 1333 roku większość wsi departamentu była częścią baliwatu Amont.

Po zwycięstwie koalicji w bitwie pod Waterloo (18 czerwca 1815 r.) departament był okupowany przez wojska austriackie od czerwca 1815 r. do listopada 1818 r. Departament był również naznaczony wojną francusko-pruską z bitwami pod Villersexel i Héricourt, ale także bliskością oblężenia Belfort. Departament przyjmował Alzatczyków uciekających przed aneksją Alzacji i Lotaryngii. Podczas II wojny światowej w lasach, na wzgórzach i w górach powstało kilka makii, w tym makia Chérimont. Górna Saona była strategicznym przystankiem podczas wyzwolenia, a wojska alianckie musiały przekroczyć przełęcz Belfort. Postęp był szybki, z wyjątkiem Szampanii, gdzie sytuacja stała w miejscu przez 55 dni.


Departament posiada kilka regionów górniczych, w tym dwa węglowe: keuperyjskie zagłębie węglowe Haute-Saône, eksploatowane od xvi do xx wieku w sposób rzemieślniczy, oraz zagłębia górnicze Ronchamp i Champagney eksploatowane od xviii do xx wieku w sposób przemysłowy. Inne dla rud metali i ewaporatów: dolina Saint-Antoine dla metali szlachetnych znajdująca się w Plancher-les-Mines, eksploatowana od xv do xx wieku, kopalnie Fallon, Saulnot, Servance i kraj Vesoul dla żelaza, ale także kopalnie soli Gouhenans, Saulnot, Mélecey-Fallon. Eksploatacja łupków Creveney pozwoliła na produkcję paliw płynnych w latach 30.

Rozwijał się również przemysł włókienniczy (przędzalnia Demangevelle, przędzalnia Ronchamp), metalurgia (kuźnia-odlewnia Baignes, kuźnie Varigney, kuźnie Pesmes i kuźnie Échalonge), koronkarstwo i szklarstwo.

Ciekawostka, swój ślad w Departamencie pozostawił Le Corbusier, jeden z największych szkodników przestrzeni publicznej XX w.,  gwiazdor lewaków i pomysłodawca blokowisk. 


W 1955 roku Le Corbusier przebudował kaplicę Notre-Dame du Haut na szczycie wzgórza Bourlémont. Zabytek ten szybko został uznany za jedno z najważniejszych dzieł architektury sakralnej na świecie31. Klasztor zaprojektowany przez włoskiego architekta Renzo Piano – zamówiony bezpośrednio przez siostry klaryski – został otwarty kilka metrów od kaplicy Notre-Dame du Haut w 2011 roku po kontrowersjach dotyczących potencjalnej denaturacji tego miejsca, zgodnie z życzeniem Le Corbusiera32,33,34. Ten ostatni został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO 17 lipca 2016 roku wraz z szesnastoma innymi dziełami architektonicznymi Le Corbusiera








Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Komentować każdy może, nigdy tego nie wymaże!

Szopieszalski

Pospieszalski o szopkach bożonarodzeniowych w kościołach, że kiczowate, brzydkie i w ogóle to Szatan mieszał ogonem, bo wizerunkowa obraza b...