28 lutego 2024

10 - Aube - Region Grand Est

Departament w Szampanii, bez specjalnych atrakcji i wystrzałowej historii.







Aube (francuska wymowa: [ob] oraz ohb) – departament we Francji, w regionie Grand Est, w regionie Grand Est. Podobnie jak sześćdziesiąt departamentów we Francji, departament ten został nazwany na cześć rzeki: Aube. Z 310 242 mieszkańcami (2019)[3], Aube jest 74. departamentem pod względem liczby ludności. Mieszkańcy departamentu znani są jako Aubois lub Auboises. [4]

Departament został utworzony w obecnym kształcie dekretem Zgromadzenia Narodowego z 15 stycznia 1790 roku.

Wczesna historia
Pierwszymi mieszkańcami Aube byli Tricasses i Lingones, którzy około 400 r. p.n.e. założyli znaczną osadę ludzką.

Święci Potentian i Savinian[18], greccy kapłani z Samos, przybyli, aby głosić Ewangelię od połowy III wieku. Św. Patroklos był jednym z pierwszych męczenników nowej wiary w 259 roku. Wkrótce potem śmierć męczeńską ponieśli także św. Julia i niektórzy notable z miasta Tricasses. Niemniej jednak, podobnie jak w innych miejscach, wspólnota chrześcijańska stała się na tyle duża, że mogła pomieścić biskupa. Saint Amateur był pierwszy w 340 roku. W roku 286 Bagaudae spustoszyli ziemię, która tworzy Aube. Cesarz Julian przybył do Troyes ze swoją armią i uratował je.

Terytorium tworzące Aube zostało po raz pierwszy przyłączone do Francji w 843 roku, po traktacie w Verdun.

XII wiek i klasztory]

Opactwo w Clairvaux: dziś więzienie
W departamencie założono dwa ważne klasztory: jeden w Clairvaux w 1114 r., założony przez Bernarda z Clairvaux, drugi był opactwem Parakleta w pobliżu Nogent-sur-Seine, przez jego znakomitego rywala, Pierre'a Abélarda, którego pierwszą ksienią była Heloïse d'Argenteuil. Bernard z Clairvaux był znany ze swojej elokwencji na synodzie w Troyes i głoszenia drugiej krucjaty, która nie przyniosła żadnego rezultatu i której wynik był katastrofalny.

Ponowne zjednoczenie Szampanii z królestwem Francji zostało sfinalizowane w 1361 roku. A jednak ludzie chcieli koniecznie inkorporacji Szampanii, ale w 1328 roku król Filip VI podarował miasto Bar-sur-Seine Filipowi de Croy. Mieszkańcy jednak wykupili go, aby zwrócić go królowi pod warunkiem, że stanie się niezbywalny.

Ostateczne zjednoczenie z Królestwem Francji
Dekret Zgromadzenia Narodowego z 15 stycznia 1790 r. formalnie ustanowił departament Aube. Jej pierwszym prezesem został Augustin-Henri-Marie Picot[19], a jego pierwszym zastępcą Louis Antoine Joseph Robin. Jacques Claude Beugnot został wybrany prokuratorem generalnym, a także posłem. [19]

W XIX wieku w departamencie pojawił się biznes pończoszniczy.

Po zwycięstwie aliantów w bitwie pod Waterloo 18 czerwca 1815 roku, departament był okupowany przez wojska rosyjskie od czerwca 1815 do listopada 1818 roku.

W 1911 roku, po buncie winnic w Szampanii, w departamencie wybuchły duże zamieszki. Konsekwencje tego były tragiczne, ponieważ w wyniku starć dziesiątki osób zostało rannych.

Osobny artykuł: Szampańskie zamieszki
W 1919 roku dekret zezwolił departamentowi Aube na produkcję szampana po raz pierwszy. [20] Zob.

W 1932 roku prezydent Turcji Mustafa Kemal Atatürk odwiedził Aube i 4 lipca 1938 roku podpisał tam traktat o przyjaźni z Francją. 

27 lutego 2024

Occitanie

Region Occitane, powstał z połączenia dwóch graniczących z Hiszpanią, Langwedocja-Roussillon i Midi-Pyrénées.











Oksytania – region administracyjny w południowej Francji. Stolicą jest Tuluza.

Region jako jednostka administracyjna został formalnie powołany z dniem 1 stycznia 2016 w wyniku połączenia istniejących wcześniej regionów Langwedocja-Roussillon i Midi-Pireneje.

Do 30 września 2016 obowiązywała tymczasowa nazwa Langwedocja-Roussillon-Midi-Pireneje[2]. Nazwa regionu przyjęta formalnie ze skutkiem na 30 września 2016 – Oksytania – jest jednocześnie nazwą krainy historycznej.


Stary podział wyglądał następująco.







09 - Ariège - Region Occitanie

Departament graniczny  Ariège, sąsiaduje z Andorrą i hiszpańską Katalonią z Pirenejami w zasięgu ręki.

 





Ariège – departament we Francji, w regionie Oksytania, w regionie Oksytania. INSEE i Poczta nadają mu kod 09. Jego prefekturą jest Foix, która w linii prostej znajduje się 772 kilometry od Paryża.

Departament został utworzony w 1790 roku z połączenia dawnego hrabstwa Foix (406 455 hektarów) i prawie całego hrabstwa Couserans (162 509 hektarów)1. Łącznie powierzchnia departamentu Ariège wynosi 489 387 hektarów1. Graniczy na południu z Księstwem Andory i Katalonii, na zachód z Górną Garonną oraz wschodnimi Pirenejami i Aude1. Jest to departament pogórza i wysokich gór z wieloma zabytkami, od czasów prehistorycznych po współczesność.
Departament został utworzony podczas rewolucji francuskiej, 4 marca 1790 r. na mocy ustawy z 22 grudnia 1789 r., z hrabstwa Foix (Langwedocja) i wicehrabstwa Couserans, części hrabstwa Comminges (Gaskonia).
W 2005 r. do Rady Stanu wpłynął wniosek o zmianę nazwy departamentu na Ariège-Pyrénées6. Zdaniem obrońców tego projektu, wzmianka o "Pirenejach" lepiej usytuowałaby departament, aby promować go w całej Francji. Wniosek został odrzucony.
W dniu 1 stycznia 2016 r. region Midi-Pyrénées, do którego należał departament, połączył się z regionem Langwedocja-Roussillon, tworząc nowy region administracyjny Oksytania.

26 lutego 2024

Grand Est

Region Grand Est - chyba najbardziej kontrowersyjny w całej Francji, bo wtłoczono w niego sporną z Niemcami Alzaję i Lotaryngię. W 2016 r. połączono trzy regiony, Alzację, Lotaryngię, Szampanię - Ardeny, tym samym z oficjalnej mapy administracyjnej francuskich regionów definitywnie zniknęła nazwa Alzacji i Lotaryngii.
Cytując Wiki.
Społeczność z Alzacji i Lotaryngii uważa, iż region został utworzony w celu ograniczenia ich praw i autonomii. W 2016 roku odbywały się protesty przeciw takiej zmianie administracyjnej. Społeczność alzacka i lotaryńska miała bowiem o wiele dalej posunięte prawa niż pozostałe regiony Francji[
 




Atrakcje Regionu jak niżej.


Stary podział honorował odrębnością Alzację oraz Lotaryngię.












Dla porządku, nie budzący kontrowersji, włączony do Regionu Grand Est, dawny Region Szampania - Ardeny.



Terytorium Szampanii było w przeszłości rozleglejsze i obejmowało dodatkowo ziemie na południe od Aisne i część Sekwany i Marny (Brie). Szampania, wcześniej hrabstwo, weszła w skład domeny królów Francji po śmierci hrabiego Henryka III Grubego (zm. 1274) wskutek zawartego w 1284 małżeństwa jego jedynej córki Joanny z następcą tronu francuskiego, późniejszym królem Francji Filipem IV Pięknym.

Od wieków Szampania słynie z produkcji win musujących, nazywanych od nazwy tej krainy – szampanem. Znajdowały się tu królewskie winnice produkujące ten jedyny w swoim rodzaju trunek. Nie tylko jednak winnice rozsławiają ten teren. Wzniesiono w licznych malowniczych miejscowościach Szampanii wspaniałe zabytki architektury. Duża ich część położona jest w katedralnym mieście Reims.







Historia sporów i podziałów w linkach jak wyżej, powróćmy jednak do współczesności.


Grand Est. Grossa Oschta, luks. Grouss Osten, re-fra. Groß Oschte, niem. Großer Osten) – region administracyjny Francji ustanowiony z dniem 1 stycznia 2016. Stolicą jest Strasburg. Do września 2016 region nosił tymczasową nazwę Alzacja-Szampania-Ardeny-Lotaryngia (ACAL)[2][3], odzwierciedlającą nazwy łączonych w ramach reformy administracyjnej regionów: Alzacja, Lotaryngia i Szampania-Ardeny.

Główne rzeki regionu to Sekwana, Moza i Ren. Zajmuje powierzchnię 57 433 km², jest piątym co do wielkości we Francji regionem. Obejmuje dwa pasma górskie (Wogezy i Ardeny). Graniczy z Belgią, Luksemburgiem, Niemcami i Szwajcarią. W 2017 roku liczył 5 549 586 mieszkańców. Znajduje się częściowo na terenie tzw. europejskiego banana. W Grand Est jest lunapark Parc du Petit Prince.

Społeczność z Alzacji i Lotaryngii uważa, iż region został utworzony w celu ograniczenia ich praw i autonomii. W 2016 roku odbywały się protesty przeciw takiej zmianie administracyjnej. Społeczność alzacka i lotaryńska miała bowiem o wiele dalej posunięte prawa niż pozostałe regiony Francji[potrzebny przypis].

W odpowiedzi na protesty rząd francuski utworzył CEA (collectivité européenne d’Alsace), czyli Europejski Kolektyw Alzacji, łączący dwa alzackie departamenty Bas-Rhin i Haut-Rhin. 1 stycznia 2021 r. te departamenty połączą się w jedną wspólnotę terytorialną, ale pozostaną częścią regionu Grand-Est. Utworzenie zostało przegłosowane przez francuski parlament w dniu 25 lipca 2019 r. (ustawa 2019-816 z dnia 2 sierpnia 2019)[6].

Mieszkańcy Alzacji już w 2013 roku głosowali w referendum przeciwko jednej zbiorowości terytorialnej, w departamencie Haut-Rhin – mniej zaludnionym – większość wyborców odrzuciła propozycję połączenia i referendum dało wynik negatywny (56% przeciw połączeniu)[7].

Alzacja po połączeniu departamentów zyska status podobny do statusu Korsyki oraz departamentów zamorskich. W ustawie powstały zapisy dotyczące promowania języków regionalnych w szkole i utworzeniu komitetu ds. języka niemieckiego w Alzacji.





08 - Ardennes - Region Grand Est

Departament Ardeny, na granicy z Belgią, historycznie najbardziej zapamiętany za sprawą ostatniego kontrnatarcia Niemców w grudniu 1944 r. miejsce krwawej jatki Amerykanów.









Ardeny to departament we Francji, w regionie Grand Est. Jego prefekturą jest Charleville-Mézières, a największą aglomeracją jest Ardenne Métropole, która od 2014 roku obejmuje gminy Charleville-Mézières i Sedan oraz 56 innych, co daje łącznie 121 253 mieszkańców. W 2021 roku jest to 7. co do wielkości obszar miejski w regionie Grand Est.

Departament przecina w swej północnej części kręta dolina Mozy, Semois i Chiers; To właśnie w tej części departamentu skupia się większość mieszkańców i działań. Charleville-Mézières i Sedan są głównymi ośrodkami miejskimi, obok sieci małych miasteczek na dalekiej północy departamentu (Pointe de Givet). Terytorium składa się z 4 regionów przyrodniczych. Ardeny, niskie pasmo górskie na północy, równiny Szampanii na południu, lasy Argonne na wschodzie i bocages Thiérache na zachodzie.

Departament Ardenów, sąsiadujący z Pikardią i Lotaryngią, należy do France du Grand-Est i jest częścią regionu o tej samej nazwie. Jest to najmniejszy pod względem powierzchni departament w regionie.

Od wschodu graniczy z francuskimi departamentami Moza, od południa z Marną, a od zachodu z Aisne w regionie Hauts-de-France.

Od północy graniczy z Belgią, a dokładniej z Regionem Walońskim (ze wschodu na zachód: prowincja Luksemburg, prowincja Namur, prowincja Hainaut).




16 grudnia 1944 roku o godzinie 5:30 rano potężne przygotowanie artyleryjskie 2000 armat skierowanych na pozycje amerykańskich żołnierzy znajdujące się przed 6 Armią Pancerną SS zapoczątkowało niemiecki atak. O godzinie 8:00 trzy niemieckie armie runęły do ataku przez zalesione stoki Ardenów. W sektorze północnym 6 Armia Pancerna SS Dietricha zaczęła się przebijać w kierunku Liège, w sektorze środkowym 5 Armia Pancerna von Manteuffela zaatakowała w kierunku Bastogne i Sankt Vith – zdobycie tych miast i związanych z nimi węzłów komunikacyjnych miało pierwszorzędne znaczenie dla powodzenia niemieckiego ataku. Na południu 7 Armia Brandenbergera ruszyła w kierunku Luksemburga mając za zadanie zabezpieczenie tego skrzydła frontu przed kontratakiem aliantów.

24 lutego 2024

07 - Ardèche - Region Auvergne-Rhône-Alpes

Departament Ardèche, niezbyt ludny, słynie lasami, a zwłaszcza kasztanowcami, produkcja kasztanów w departamencie stanowi ponad połowę zbiorów całej Francji. 
Do końca XIX wieku wiodącą gałęzią rozwoju, była hodowla jedwabników i wytwarzanie jedwabiu. Teraz to już historia.







Ardèche – francuski departament położony w regionie Owernia-Rodan-Alpy. Utworzony został podczas rewolucji francuskiej 4 marca 1790. Departament oznaczony jest liczbą 07.

Według danych na rok 2010 liczba zamieszkującej departament ludności wynosi 315 090 os. (56 os./km²); powierzchnia departamentu to 5529 km². Ośrodkiem administracyjnym (prefekturą) departamentu jest Privas, a największym miastem Annonay.

W 2023 roku w skład departamentu wchodziło 335 gmin[2] (lista).

Ardèche nazywa się, w Vivaro-alpejskim Oksytanii, Ardecha (lub Ardecho). Zobacz Hydronimia.

Mieszkańcy Ardèche nazywani są Ardéchois. Ardèche odpowiada mniej więcej dawnej prowincji Vivarais.

Ardèche jest dość słabo zaludnionym departamentem, o średniej gęstości zaludnienia wynoszącej 59,9 mieszkańców/km2, w porównaniu do 106,5 mieszkańców/km2 we Francji metropolitalnej w 2021 r. Departament wykazuje duże dysproporcje w liczbie ludności między doliną Rodanu a dorzeczami Annonay lub Aubenas z jednej strony, a bardzo niską gęstością zaludnienia płaskowyżu z drugiej. Ludność nadal mieszka raczej na obszarach wiejskich: w 2015 r. 71% mieszkańców mieszkało w gminach liczących mniej niż 3 500 mieszkańców, w porównaniu z zaledwie 33% w całej Francji. Niektóre gminy rozwijają się dzięki swojemu położeniu geograficznemu, jak np. Saint-Péray, Guilherand-Granges i Soyons, położone w aglomeracji Valence (Drôme). Ogólnie rzecz biorąc, gminy Doliny Rodanu, położone wzdłuż starej drogi krajowej nr 86, z Tournon-sur-Rhône do Viviers przez Rochemaure, odnotowują stały wzrost. Miejscowości położone na południowym wschodzie departamentu korzystają z atrakcyjności obszaru Tricastin i aktywności turystycznej regionu Vallon-Pont-d'Arc. Z drugiej strony, niektóre gminy na północy, w centrum i na zachodzie departamentu nadal cierpią z powodu niekiedy poważnego spadku liczby ludności, często spowodowanego słabą dostępnością dróg i słabym zatrudnieniem3.

Ardèche charakteryzuje się również niskim zaludnieniem swoich miast, z których najbardziej zaludnione jest Annonay z 16 998 mieszkańcami. Privas, licząca 8 321 mieszkańców, jest najmniej zaludnioną prefekturą Francji, a Largentière drugą podprefekturą o najniższej liczbie ludności (1 724 mieszkańców), tuż za Castellane. Departament składa się z dwudziestu dwóch jednostek miejskich, z których cztery mają ponad 10 000 mieszkańców (Aubenas, Tournon-sur-Rhône, Privas i Annonay)4,5.

Jedynym obszarem miejskim liczącym ponad 50 000 mieszkańców jest Aubenas, z 61 213 mieszkańcami w 2015 roku.

Departament Ardèche jest jednym z najbardziej zalesionych departamentów we Francji, ponieważ 45% terytorium pokrywają lasy, stare lub odtworzone w wyniku zaniechania działalności rolniczej. Jest to las bardzo rozdrobniony na wiele małych działek, z których część nie ma dostępu do morza, co komplikuje zmechanizowaną eksploatację.

Powierzchnia: 220 000 hektarów
Powierzchnia własność prywatna: 200 000 hektarów
Powierzchnia stanowiąca własność publiczną: 20 000 hektarów
Liczba prywatnych właścicieli: 60 000
Średnia wielkość nieruchomości: 3 ha
Udział mikrodziałek (poniżej 1 hektara): 50%
Departamentalny plan leśny, przyjęty w 2006 r., uwzględnia środowisko leśne jako jeden z głównych priorytetów polityki departamentu. Rada Ogólna i CRPF9 lub regionalnego centrum własności lasów Rodan-Alpy zgadzają się na wspieranie projektów grupowania działek i działań w zakresie polubownej wymiany.
Wszystkie podmioty działające w sektorze uprawy kasztanów lub kasztanów są reprezentowane w Ardèche, co odpowiada ponad 1000 pełnoetatowym miejscom pracy między produkcją, przetwórstwem i marketingiem. Departament nadal posiada ponad tysiąc gospodarstw, z których od 20 do 60% dochodów pochodzi z sektora kasztanowców. W 2004 r. produkcja kasztanów osiągnęła 5400 ton, czyli 50% produkcji francuskiej; Od czerwca 2006 r. posiada znak AOC, a od 2014 r. znak AOP18. AOC kasztanowca Ardèche jest broniony przez SPCA (związek producentów kasztanów w Ardèche)19). Lasy kasztanowe są nadal sercem życia wiejskiego, w średnich górach, powyżej 450 do 500 m n.p.m.: owoce, mąka, piwo, drewno, dżemy itp. Nadzieja na wzmocnienie sektora częściowo tłumaczy utworzenie Regionalnego Parku Przyrody Monts d'Ardèche i rozwój jesiennych festiwali Castagnades.

Winnica w ciągu trzydziestu lat stała się sławna - od północnego Côtes-du-Rhône wokół Cornas i Saint-Péray, w szczególności z apelacjami AOC o tej samej nazwie i apelacją Saint Joseph (która rozciąga się na ponad 60 km od Mauves (07) do Chavannay (42) - po Côtes-du-Vivarais i południowe Côtes-du-Rhône, wokół Bourg-Saint-Andéol i Comtés-Rhône . Wokół Aubenas mnożą się wysiłki na rzecz promocji Gamay Nouveau. Niektóre odmiany winorośli, takie jak biały Viognier, są doskonałymi winami do leżakowania. Możemy również zauważyć odrodzenie typowej odmiany winorośli Ardèche Cévennes, Chatus, która jest uprawiana przez kilkunastu winiarzy i spółdzielczych piwnic w dolnym Vivarais.

23 lutego 2024

06 - Alpes-Maritimes - Alpy Nadmorskie - Region Provence-Alpes-Côte d'Azur

Chyba najbardziej snobistyczny departament Morza Śródziemnego, któż nie słyszał o Nicei o Cannes, kto nie wąchał perfum skomponowanych dzięki mistrzom z Grasse. Ponadto departament graniczący z najsłynniejszym księstwem świata - Monako. Blichtr w najczystszej postaci!






Alpy Nadmorskie (fr. Alpes-Maritimes – francuski departament, położony w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże. Utworzony został podczas rewolucji francuskiej 4 marca 1790, a w obecnej formie istnieje od 14 lipca 1860. Departament oznaczony jest liczbą 06.

Według danych na rok 2015 liczba zamieszkującej departament ludności wynosi 1 082 440 os. (252 os./km²); powierzchnia departamentu to 4299 km². Ośrodkiem administracyjnym (prefekturą) departamentu jest Nicea.

Departament dzieli się na dwa okręgi: Grasse i Nicea. Przed reformą administracyjną z 2015 w skład departamentu wchodziły 52 kantony (19 w okręgu Grasse i 33 w okręgu Nicea), od tego roku liczba kantonów zmniejszyła się do 27. Liczba gmin wynosi 163 (lista).

Więcej szczegółów z francuskiej Wiki.


Les Alpes-Maritimes (wymawiane /a lp(ə) m a.ʁi.tim/) to departament położony w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże we Francji. Jego mieszkańcy nazywani są "Maralpins", ale nazwa ta jest bardzo rzadko używana, a częściej używa się "Azuréens", bardziej odpowiedniej do określenia ludności zamieszkującej pas wybrzeża Lazurowego Wybrzeża od Menton do Théoule-sur-Mer na Lazurowym Wybrzeżu, a także obejmującą ośrodki narciarskie.

INSEE i La Poste przypisują mu kod 06. Jego prefekturą jest Nicea.

Pierwszy departament Alpes-Maritimes istniał od 1793 do 1814 roku, podczas Rewolucji Francuskiej i Pierwszego Cesarstwa. W jego skład wchodziły wówczas głównie hrabstwo Nicei, oderwane od królestwa Sardynii i zjednoczone z Francją, a także zaanektowane księstwo Monako (wówczas Monako, Roquebrune i Menton) oraz okręg San Remo, przyłączony do Republiki Liguryjskiej. W 1814 roku hrabstwo Nicei powróciło do Królestwa Sardynii, a Monako odzyskało niepodległość, ale jako protektorat Sardynii.

Kiedy hrabstwo Nicei zostało przyłączone do Francji (kwiecień 1860 r. - z wyjątkiem Tende i La Brigue, które stały się francuskie dopiero w 1947 r. oraz Pigna i markiza Dolceacqua, które pozostały włoskie), utworzono drugi departament Alpes-Maritimes przez dodanie okręgu Grasse, wydzielonego z departamentu Var do wspomnianego hrabstwa Nicei. Wkrótce potem miasta Menton i Roquebrune, które odłączyły się od Księstwa Monako i oddały się pod opiekę Sardynii, zostały przyłączone do tronu Sardynii, a ich prawa zostały odkupione przez cesarza Francuzów od księcia Monako w 1861 roku. Departament miał wówczas trzy okręgi: Niceę, Grasse i nową dzielnicę Puget-Théniers (od 1860 do 1926).

W 2021 roku departament liczył 1 103 941 mieszkańców.

Departament Alpy Nadmorskie graniczy z departamentami Var na południowym zachodzie i Alpy Górnej Prowansji na północnym zachodzie, a także Włochami na wschodzie i Morzem Śródziemnym na południu. Jego topografia jest bardzo kontrastowa. Jak sama nazwa wskazuje, większość departamentu jest częścią zespołu topograficznego Alp - a w szczególności Alp Nadmorskich - ale ma również tę szczególną cechę, że jest departamentem przybrzeżnym z wybrzeżem Morza Śródziemnego.

Nadmorska część wybrzeża Lazurowego Wybrzeża jest silnie zurbanizowana i gęsto zaludniona. Skupia wszystkie miasta Lazurowego Wybrzeża w niemal nieprzerwanej aglomeracji od Menton do Théoule-sur-Mer, podczas gdy górzysta część, bardziej rozległa, ale słabo zaludniona, jest całkowicie wiejska, z wyjątkiem trzech dużych kurortów: Valberg (1936), Auron (1937) i Isola 2000 (1971).

Najwyższym szczytem departamentu - położonym na granicy francusko-włoskiej - jest szczyt Gélas (3 143 m n.p.m.), który dominuje dalej na wschód nad Vallée des Merveilles. W rzeczywistości góra Argentera jest z pewnością wyższa na wysokości 3 297 m n.p.m., ale znajduje się na terytorium Włoch. Na południu Mont Mounier (2817 m n.p.m.) dominuje nad rozległą kopułą Barrot, utworzoną przez masę czerwonych pelitów o grubości ponad 900 m, głęboko wciętych w wąwozy Daluis i Cians. Z wyjątkiem zimy, cztery duże przełęcze pozwalają przekroczyć masyw Mercantour-Argentera na północy, którego imponująca bariera o długości 62 km podnosi śnieżną ścianę widoczną zimą z wybrzeża. Od zachodu znajduje się najpierw, na drodze w Alpy, Col de la Cayolle (2 324 m n.p.m.) u źródeł rzeki Var w gminie Entraunes. Następnie Col de la Bonette, jedna z najwyższych przełęczy drogowych w Europie o wysokości 2 715 m n.p.m., łącząca dolinę Tinée z doliną Ubaye. Dalej na wschód Col de la Lombarde (2347 m n.p.m.), powyżej Isola 2000, prowadzi do sanktuarium Santa Anne di Vinadio we Włoszech. I wreszcie, na jego wschodnim krańcu, Col de Tende (1 871 m), który zapewnia połączenie z Cuneo we Włoszech.

Klimat Alp Nadmorskich jest głównie górzysty aż do klimatu śródziemnomorskiego, w miarę zbliżania się do wybrzeża. Charakteryzuje się silnymi ulewami w sezonie jesiennym i gwałtownymi burzami w sezonie letnim; Wynika to z spotykania się ciepłych mas powietrza wzdłuż linii brzegowej i chłodniejszych mas pochodzących z gór. W nocy z 3 na 4 października 2015 r., po obfitych opadach deszczu, śmiertelne powodzie spowodowały śmierć dwudziestu osób w departamencie.

Na wybrzeżu panuje klimat śródziemnomorski (obfite opady deszczu zwłaszcza jesienią i wiosną, susza latem, a także łagodna i sucha zima). W głębi lądu, a zwłaszcza na północy, klimat górski (dość ostra zima, letnie burze).

Jedną z atrakcji departamentu jest wysoki poziom nasłonecznienia: 300 dni w roku.

Należy również zauważyć, że departament jest najbardziej burzowy we Francji ze średnią od 70 do 110 dni burz w roku.

Historia 
Rzymianie utworzyli okręg wojskowy o nazwie Alpes Maritimæ w 14 r. p.n.e., który uzyskał status prowincji (Alpes-Maritimes) w połowie I wieku n.e. Jego stolicą jest Cemenelum (obecnie Cimiez, dzielnica na północy Nicei). W 297 r. prowincja ta obejmowała Digne i Briançon. Jego stolica została następnie przeniesiona do Embrun.

Pierwszy departament Alpes-Maritimes istniał od 1793 do 1814 roku. Jego stolicą jest Nicea, ale jego granice różnią się od granic obecnego departamentu, w tym Monako (Port-Hercule) i Sanremo (Saint-Rème), ale nie okręg Grasse (wówczas w departamencie Var): departament kończy się więc na zachodzie mniej więcej nad rzeką Var.

Podział w 1812 r.2:

Okręg Nicei: Kantony: Aspremont, La Brigue (Briga), Menton, Monako, Nicea (dwa kantony), Roquebillière (Roccabilliere), Saint-Salvador, Saorge (Saorgio), L'Escarène (Scarena), Sospel (Sospello), Utelle, Villefranche-sur-Mer
Okręg San-Remo: Kantony: Bordighera, Dolcecacqua, Pigna, San Remo, Taggia, Triora, Ventimiglia.
Okręg Puget-Théniers: Kantony: Beuil, Gilette, Guillaumes, Puget-Théniers, Roquesteron, Saint-Étienne-de-Tinée, Villars-sur-Var.
W 1860 roku Cavour, jeden ze zwolenników jedności Włoch wokół Królestwa Sardynii, wynegocjował poparcie Napoleona III. W zamian za Sabaudię i hrabstwo Nicei Cesarstwo Francuskie miało pomóc Sardynii w podboju części północnych Włoch zajmowanej przez Austrię. Jednak Napoleon III wycofał się podczas wojny, pozwalając Sardynii jedynie na uzyskanie Lombardii. Pomimo tego, że umowa nie została wypełniona, cesja terytoriów sardyńskich musiała nastąpić. Aneksja jest poparta plebiscytem, który stoi pod znakiem zapytania, ponieważ jego wynik nie zmieniłby wyniku głosowania. W dniach 15 i 16 kwietnia 1860 r. 25 743 zarejestrowanych wyborców płci męskiej z 89 gmin hrabstwa Nicea głosowało za przyłączeniem do Francji. Stanowi to 83,8% zarejestrowanych wyborców (30 712 zarejestrowanych wyborców) i 99,2% wyborców (25 933 osoby)3. Nowy departament Alpes-Maritimes będzie się składał z dawnego hrabstwa Nicei, podzielonego na okręg Nicei i okręg Puget-Théniers (te dwa okręgi istniały już w dawnym departamencie (1793-1814)) oraz części departamentu Var, okręg Grasse, przesuwając zachodnią granicę rzeki Var do Siagne i Théoule, u podnóża masywu Esterel. Jednak hrabstwo Nicei zostało amputowane z Tende i La Brigue, które zostały włączone do Francji na mocy traktatu paryskiego w 1947 roku.

W 1926 roku okręg Puget-Théniers został zniesiony z powodów ekonomicznych i przyłączony do okręgu Nicei.

We wrześniu 1947 r., zgodnie z traktatem paryskim podpisanym w lutym tego samego roku, do departamentu przyłączono gminy Tende i La Brigue (a także część gmin górnych dolin Vésubie i Tinée, w tym część gminy Isola), które od 1860 r. pozostały włoskie. Aneksja ta została potwierdzona 12 października w referendum.

Pozwolę sobie wyróżnić linkiem tylko jedno miasto Departamentu, żałuję bardzo, że nie odwiedziłem, choć miałem okazję. Ów starożytny gród to Antibes.

22 lutego 2024

05 - Hautes-Alpes - Alpy Wysokie - Region Provence-Alpes-Côte d'Azur

Najbardziej górski i surowy Departament tego nieprawdopodobnie różnorodnego Regionu, góry sięgają tam nieba, najwyższy szczyt ma  4 102 m! 









Szczegóły za Wiki. Tradycyjnie francuska wersja o wiele bogatsza w informację.



Alpy Wysokie (fr. Hautes-Alpes – francuski departament, położony w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże. Departament oznaczony jest liczbą 05.

Według danych na rok 2010 liczba zamieszkującej departament ludności wynosi 136 971 os. (24 os./km²); powierzchnia departamentu to 5549 km². Ośrodkiem administracyjnym (prefekturą) i największym miastem departamentu jest Gap.
Mieszkańcy Hautes-Alpes nazywani są Haut-Alpins (lub Hauts-Alpins). Departament został utworzony dekretem Zgromadzenia Narodowego z 15 stycznia 1790 roku. Hautes-Alpes to departament, którego terytorium w całości znajduje się na obszarze górskim, w tym w najwyższej prefekturze Francji (Gap), najwyższej podprefekturze (Briançon) i jednej z najwyżej położonych gmin w Europie (Saint-Véran). Graniczy z Włochami (region Piemont).

Najwyższym szczytem departamentu jest Barre des Écrins (4102 m n.p.m.) w grupie górskiej Écrins.

Liczba arrondissements: 2

Liczba kantonów: 30

Z ciekawostek historycznych.

Po zwycięstwie koalicji w bitwie pod Waterloo (18 czerwca 1815 r.) departament był okupowany przez wojska austriackie i piemonckie od czerwca 1815 r. do listopada 1818 r.

Departament Hautes-Alpes był okupowany przez faszystowskie Włochy od listopada 1942 do września 1943 roku.




20 lutego 2024

Provence-Alpes-Côte d'Azur

Jeden z najpiękniejszych i bogatych w atrakcje regionów Francji. Od surowych i groźnych gór, poprzez cudowne prowansalskie wsie i miasteczka,  bajeczne zapachy Grasse, nadmorską twierdzę, która nie przyjęła Napoleona Antibes, blichtr Nicei, lazurową elegancję Cannes i legendę St. Tropez, mostem w Avignionie, Calanques w Delcie Rodanu, wybuchową mieszanką kulturową Marsylii i gospodarczą lokomotywą Tulonem.







Region Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże obejmuje obszar historycznych prowincji Prowansji i Delfinatu (dawnego władztwa następców francuskiego tronu). W jego skład wchodzi też, włączone za czasów Drugiego Cesarstwa, Księstwo Nicei. Ponadto nazwa regionu odwołuje się do dwóch wielkich regionów geograficznych – Alp i Lazurowego Wybrzeża. 

W skład regionu wchodzi 6 departamentów:
Alpy Górnej Prowansji (Alpes-de-Haute-Provence)
Alpy Nadmorskie (Alpes-Maritimes)
Alpy Wysokie (Hautes-Alpes)
Delta Rodanu (Bouches-du-Rhône)
Var
Vaucluse
 
Szczegóły i szczególiki w linku poniżej, czyli francuskiej Wiki.


Z ciekawostek regionu, jedna z kuchni, czyli kuchnia prowansalska, jak dla mnie najważniejsze, nie trufle, małże i inne frykasy, ale ichnia zupa rybna, czyli bouillabaisse

Bouillabaisse (z prowansalskiego oksytańskiego bolhbaissea, od bolh, "gotuje się" i lowera, "obniża", odnosząc się do ognia) to tradycyjna potrawa z ryb z basenu Morza Śródziemnego. Gulasz ten, gotowany w wodzie lub białym winie, doprawiony czosnkiem, oliwą z oliwek lub szafranem, podawany jest w dwóch etapach: zupa, a następnie ryba. Zupę rybną je się z grzankami z chleba czosnkowego, posmarowaną rouille, zwilżoną oliwą z oliwek i gotowanymi ziemniakami.



I jeszcze polski przewodnik turystyczny.



19 lutego 2024

04 - Alpes-de-Haute-Provence - Alpy Górnej Prowansji - Region - Provence-Alpes-Côte d'Azur

Departament alpejski w ramach najbardziej letniskowej części Francji, któż z nas nie słyszał o urokach Lazurowego Wybrzeża i sielsko anielskiej Prowansji? 
Jednak opisywany poniżej jest odmienny, bo górski i miejscami bardzo surowy, z krętymi drogami, malowniczymi przełęczami, siecią ośrodków narciarskich. To „dzika Prowansja”
Szczegóły poniże. 
Mnie najbardziej zafrapowała droga departamentalna nr 64.
Któż nie zna słodkich obrazków z morzem lawendy, tak, tak to tutaj, a zwłaszcza w Valensole jest jej najwięcej. 


Grandes Alpes, które obejmują doliny Ubaye, Blanche i Haut Verdon (w górę rzeki Colmars-les-Alpes), gdzie gospodarka została odbudowana wokół turystyki górskiej (ośrodki narciarskie). W Haute-Ubaye szczyty przekraczają 3000 m n.p.m., a wszystkie przełęcze są bliskie lub przekraczają 2000 m n.p.m. W tej części departamentu znajduje się jedna z najwyżej położonych dróg w Europie: droga departamentalna D64 osiąga wysokość 2.802 m n.p.m. nad Col de la Bonette (2.715 m) i łączy region Barcelonnette z Tinée i Vésubie.

Jeszcze na  przełomie wieków XIX i XX rejon był postrzegany jako wielce nie atrakcyjny. Oczywistym obecnie za sprawą rozwoju infrastruktury turystycznej wszystko się zmieniło.

Oto niepochlebny fragment artykułu "Basses-Alpes" w Atlasie Larousse wydanego na początku ubiegłego wieku: "Usiane białawymi skałami wystającymi, jak kości, z cienkiej roślinnej gleby, gdzie marnieją krzewy, kilka górskich kwiatów i skarłowaciałe drzewa..., góry te tworzą prawie wszędzie przerażającą pustynię, która wkrótce nie będzie miała już mieszkańców: to Sahara bez słońca Afryki, ze śniegami Syberii". (P. Joanna). Na tej wyniesionej glebie, która została sfrustrowana przez wylesianie i wynikające z tego powodzie jej żyznej gleby, rolnictwo jest najbardziej nieszczęśliwe. Zbiera się tylko trochę pszenicy, wino w małych ilościach, ale dobre, a trufle w dość dużych ilościach. W części południowej, która korzysta z klimatu Prowansji, pojawiają się drzewa oliwne, morwy i pomarańczy; Obfitują w rośliny aromatyczne, a uli pszczele są 250 000. Manosque zawdzięcza swoje położenie w tym uprzywilejowanym regionie temu, że jest zdecydowanie drugim co do wielkości miastem w departamencie (liczącym 5500 mieszkańców). W pobliżu Manosque znajdują się kopalnie węgla brunatnego i gipsu. Ale, pomimo dość aktywnego handlu olejami, winem i surowym jedwabiem, departament ten jest również jednym z najmniej zaludnionych. (Atlas Larousse Illustré, Imprimerie Larousse, Paryż, około 1900).







Szczegółowy opis w ramach francuskiej Wiki, dla zainteresowanych warto zagłębić się w szczegóły, bo znajdziemy tam wiele ciekawostek. Kilka interesujących mnie fragmentów skopiowałem poniżej linku.



Departament "Basses-Alpes" jest jednym z 83 departamentów utworzonych podczas Rewolucji Francuskiej, 4 marca 1790 roku, na mocy ustawy z 22 grudnia 1789 roku. Obejmuje górzysty północno-wschodni region Prowansji i został wyrwany z kantonu Sault, gdy Vaucluse został utworzony w 1793 roku, a następnie z kantonu Barcillonnette przyłączonego do Alp Wysokich w 1810 roku.

Od listopada 1942 r. do września 1943 r. departament Basses-Alpes był okupowany przez faszystowskie Włochy.

Departament ma długą lewicową tradycję wyborczą. Możemy wspomnieć o silnych tradycjach republikańskich, takich jak liczba stowarzyszeń ludowych podczas Rewolucji Francuskiej czy opór wobec zamachu stanu Napoleona III w 1851 roku. Tradycja lewicowa przejawiała się również w świecie wiejskim, ponieważ wszystkie kantony poświęcone rolnictwu bardzo wcześnie wykazywały skłonność do głosowania na kandydatów republikańskich. Powstanie dużych zakładów chemicznych w Saint-Auban również miało korzystny wpływ na głosowanie na lewicę (patrz niżej) i było wylęgarnią politycznej organizacji lewicy i ruchu związkowego w departamencie.[potrzebne źródło] Elektrownia Sainte-Tulle dostarczyła również wielu aktywistów do organizacji lewicowych.

Wyjątki w departamencie: alpejskie sektory Barcelonnette i górna dolina Verdon, terytoria emigracji, ale także garnizon Chasseurs Alpins dla tych pierwszych. Te sektory, które są głęboko katolickie, od dawna wybierają konserwatywnych urzędników, z których jednym z najbardziej znanych jest były minister Trzeciej Republiki, Paul Reynaud. Definicja wyborów politycznych populacji departamentu jest często tłumaczona w następujący sposób: im wyższa wysokość, tym bardziej głos powszechny przechyla się na prawo...
 
Główny ośrodek ruchu oporu podczas II wojny światowej, w czasie wyzwolenia departament głęboko zaznaczył swoje lewicowe korzenie, które od tamtej pory nie były tak naprawdę kwestionowane. Jednak w 2007 r. nastąpiła zmiana, być może tymczasowa, kiedy po raz pierwszy w historii lokalnej polityki prawicowy deputowany wybrany w poprzednich wyborach (w 2002 r.) został ponownie wybrany do Zgromadzenia Narodowego.

Sektor turystyczny jest największym pracodawcą departamentu z 16% miejsc pracy (9 000) i obrotami w wysokości 750 milionów euro. W 2012 r. departament przyjął prawie 2,4 mln turystów, co daje łącznie 13,669 mln noclegów (spadek o 3,1% od 2011 r.) i 1,5 mln dni spędzonych na nartach24.

Po wyludnieniu spowodowanym exodusem ze wsi, departament wprowadził innowacje, wymyślając agroturystykę w latach 50., nawet jeśli nie jest już liderem we Francji w tej dziedzinie. Około 120 gospodarstw oferuje działalność turystyczną (zakwaterowanie, restauracje lub rekreacja)25 z czego 70 jest oznakowanych.

Magnesem są też muzea: w 2012 roku przyciągnęły 470 000 zwiedzających.

Wiele dróg w Alpach Górnej Prowansji jest wąskich i krętych ze względu na ukształtowanie terenu. Te naturalne ograniczenia sprawiają, że dostęp do niektórych części departamentu, zwłaszcza zimą, jest dość utrudniony, a głównie do gmin powiatów Barcelonnette i Castellane. W rezultacie są dość odizolowani od reszty departamentu i regionu.

Droga krajowa nr 85 między Digne-les-Bains a Castellane przecina kilka szlaków, w tym niezwykle wąską drogę Taulanné.

Jak to we Francji, Cuisine, to wielce istotny element kultury, w tym przypadku Kuchnia Alp Południowych w linku poniżej.



17 lutego 2024

03 - Allier - Region Auvergne-Rhône-Alpes

Departament z inklinacjami królewskimi z burbońskim herbem i  oficjalnie zaakceptowaną nazwą Bourbonnais et Bourbonnaise 3.
Departament na którego terenie funkcjonuje niesławnej pamięci uzdrowisko Vichy, to tutaj, po upokarzającej Republikę kapitulacji, marszałek Pétaine , przeniósł siedzibę swojego marionetkowego rządu.






Allier (/a.lje/Przypis 1) to departament położony w środkowej Francji, w regionie Owernia-Rodan-Alpy. INSEE i La Poste przypisują mu kod 03. Jego prefekturą jest Moulins.

Departament ten odpowiada dużej części dawnej prowincji Bourbonnais. Z tego powodu mieszkańcy departamentu są oficjalnie nazywani Bourbonnais. Od kilku lat w komunikacie rady departamentu Allier wyróżnia się nazwę "Allier - Bourbonnais"2, na przykład na swoim logo.
Nazwa departamentu pochodzi od nazwy rzeki Allier.

Allier nazywa się po łacinie Elaver, a Alièr w Bourbonnais du Croissant (południowa część departamentu), na obszarze, w którym język ten znajduje się w okresie przejściowym między oksytańskim a langue d'Oïl.

Do 18 października 2018 r., kiedy to rada departamentu oficjalnie nadała nazwę Bourbonnais et Bourbonnaise 3.

Rzeczywiście, głównymi używanymi nazwami były Bourbonnais, Élavérins, Alliérins i... Termin Bourbonnais był zdecydowanie najczęściej używany zarówno przez lokalną prasę, jak i władze polityczne, zwłaszcza Radę Generalną Allier.

Przeprowadzone w 2001 r. przez tę ostatnią ankietę wśród ludności wykazało, że 50% mieszkańców określiło się jako Bourbonnais (a 35% jako mieszkańcy Allier), a podczas konsultacji społecznych "Allier 2021" 70% respondentów uznało, że Bourbonnais jest idealnym dżentelmenem dla mieszkańców departamentu.


Departament był jednym z 83 departamentów utworzonych podczas Rewolucji Francuskiej 4 marca 1790 roku na mocy ustawy z 22 grudnia 1789 roku. Odpowiada większości dawnej prowincji Bourbonnais, z wyjątkiem Saint-Amand-Montrond i jego regionu, które zostały przyłączone do Cher.

W 1940 r. rząd marszałka Pétaina przeniósł się do miasta Vichy, które uzyskało wówczas status podprefektury, w miejsce Lapalisse.



W dniu 1 stycznia 2016 r. region Owernia, do którego należał departament, połączył się z regionem Rodan-Alpy, tworząc nowy region administracyjny Owernia-Rodan-Alpy.



Herb Allier, który jest jednocześnie herbem dawnej prowincji Bourbonnais5, nosi herb trzeciego rodu Burbonów wywodzącego się od Roberta de Clermont, szóstego syna św. Ludwika, który poślubił Beatrycze de Bourbon i został uznany za pana Burbonów w 1283 roku, od którego w prostej linii męskiej wywodzą się obecny król Hiszpanii Filip VI i obecny wielki książę Henryk Luksemburski.

Departament znajduje się w centrum Francji (geograficzny środek kontynentalnej Francji jest sporny między kilkoma gminami na północny zachód od Allier i na południe od Cher). Ma powierzchnię 7 340 km2 (14 departament francuski) o długości około 130 km ze wschodu na zachód i 90 km z północy na południe6.

Departament Allier składa się w większości z dawnych Burbonów (niewielka część zajmuje południową część Cher). Jest jednym z 11 departamentów regionu Owernia-Rodan-Alpy, którego północno-zachodni róg zajmuje (przed reformą terytorialną z 2015 roku Allier był częścią dawnego regionu Owernia). Graniczy z departamentami Cher (na północnym zachodzie), Nièvre (na północy), Saona i Loara (na północnym wschodzie), Loara (na wschodzie), Puy-de-Dôme (na południu) i Creuse (na południowym zachodzie).

Departament jest głównie wiejski, ale z przemysłem (15% miejsc pracy to więcej niż średnia dla prowincjonalnej Francji)7. W 2017 roku liczyło 338 000 mieszkańców8 z trzema głównymi aglomeracjami: Moulins, prefektura (w środkowo-północnej części departamentu), Montluçon (na południowym zachodzie) i Vichy (na południowym wschodzie).

Oprócz Vichy w skład departamentu wchodzą również dwa inne uzdrowiska: Bourbon-l'Archambault i Néris-les-Bains.

15 lutego 2024

Hauts - de France

Region powstał z połączenia wcześniejszych dwóch, najbardziej pogardzanego przez Francuzów, górniczego Nord - Pas - de Calais z historycznie utytułowaną Pikardią.









Hauts-de-France[2] (wymowaⓘ, o də fʁɑ̃s) – region administracyjny Francji, w północnej części kraju. Stolicą regionu jest Lille[3].

Region został utworzony 1 stycznia 2016 roku, na mocy ustawy z dnia 27 stycznia 2014 roku. Powstał z połączenia dwóch wcześniej istniejących regionów – Nord-Pas-de-Calais i Pikardii. Do 29 września 2016 roku nosił nazwę Nord-Pas-de-Calais-Pikardia[4] (Nord-Pas-de-Calais-Picardie).


Atrakcje turystyczne Regionu, jak niżej.



02 - Aisne - Region Hauts - de France

Departament graniczący z Belgią, położony w historycznej krainie Pikardia.


https://sekulada.com/pikardia/

Aisne (wymowaⓘ) – francuski departament położony w regionie Hauts-de-France. Departament oznaczony jest liczbą 02. Departament został utworzony 4 marca 1790 roku.

Według danych na rok 2010 liczba zamieszkującej departament ludności wynosi 540 508 os. (73 os./km²); powierzchnia departamentu to 7369 km². Prefekturą departamentu Aisne jest miasto Laon.

W 2023 roku w skład departamentu wchodziło 798 gmin[2] (lista).

https://pl.wikipedia.org/wiki/Aisne_(departament)#:~:text=Aisne%20%28wymowa%20%E2%93%98%29%20%E2%80%93%20francuski%20departament%20po%C5%82o%C5%BCony%20w,508%20os.%20%2873%20os.%2Fkm%C2%B2%29%3B%20powierzchnia%20departamentu%20to%207369%C2%A0km%C2%B2.










14 lutego 2024

Auvergne-Rhône-Alpes - Owernia - Rodan - Alpy

Opis Regionu pozostawiam Wikipedii. Natomiast warto dodać, że najciekawsza historycznie kraina w ramach Regionu, to Sabaudia, z której wywodzi się pierwszy władca zjednoczonej Italii. 


Swoje ślady, zostawił na drogach Regionu, Napoleon Bonaparte, kiedy to w trakcie ucieczki z Elby, kroczył alpejskim traktem w kierunku Paryża.


https://motovoyager.net/podroze/droga-napoleona-francja-wsrod-sladow-historii-w-rytmie-przygody-trasy-motocyklowe/

Owernia-Rodan-Alpy[1] (fr. Auvergne-Rhône-Alpes, wymowaⓘ) – region administracyjny Francji. Został utworzony na mocy ustawy z dnia 27 stycznia 2014 roku, która weszła w życie 1 stycznia 2016 roku. Powstał poprzez połączenie dwóch wcześniej istniejących regionów – Owernii i Rodanu-Alp. Stolicą nowo powstałego regionu jest Lyon[2].

Powierzchnia regionu Owernia-Rodan-Alpy wynosi 69 711 km²[3]. Pod tym względem region zajmuje 13% powierzchni Francji. Region liczył w 2019 roku 8,0 mln mieszkańców, co stanowiło 12,3% ówczesnej populacji tego kraju[4].





Szopieszalski

Pospieszalski o szopkach bożonarodzeniowych w kościołach, że kiczowate, brzydkie i w ogóle to Szatan mieszał ogonem, bo wizerunkowa obraza b...